Treinen die spoorboekloos rijden, moeten een permanent verkeersinfarct in het overvolle Nederland voorkomen. Op belangrijke en drukke trajecten moeten reizigers nooit langer dan tien minuten op een trein hoeven te wachten. Een proef met dit spoorboekloze rijden op het traject Amsterdam-Utrecht-Eindhoven ziet ProRail, de beheerder van het spoorwegnet, als geslaagd. Met ingang van de nieuwe dienstregeling op 10 december wordt het spoorboekloze rijden op dit traject dan ook definitief.

Maar terwijl er aan het ene probleem gewerkt wordt, staat het volgende alweer voor de deur. En dat is dat de grote treinstations weer op de schop moeten om het spoorboekloze rijden mogelijk te maken. Steeds meer en steeds langere treinen moeten namelijk een plekje kunnen krijgen in de stations. Daarbij moeten de treinen elkaar niet in de weg zitten. Want op één traject spoorboekloos rijden is nog te doen, maar als dit op meerdere trajecten wordt ingevoerd, komen er problemen. Dus moeten stations die soms net voor vele miljoenen euro’s zijn verbouwd, opnieuw op de schop. Amsterdam Centraal is zo’n station.

Toch is de invoering van spoorboekloos rijden een goede stap. In meerdere opzichten. Stedenbouwkundigen zeggen al langer dat in Nederland de zogenoemde ”Randstad Holland” beschouwd moet worden als één grote metropool, en niet als een verzameling afzonderlijke steden. Op wereldschaal bezien is deze Randstad, waartoe de grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht en hun omgeving behoren, met ruim 7 miljoen inwoners een stedelijk gebied dat zich kan meten met Londen, het Duitse Ruhrgebied en Parijs. En in een grote metropool moeten de treinen rijden als een soort metro. Frequent en met treinstellen met een grote capaciteit om zo veel mogelijk reizigers zo snel mogelijk te kunnen vervoeren.

Toch hebben reizigers, die nu nog weer jaren moeten reizen via bouwputten, weinig boodschap aan al deze beweringen. Zij blijven maar overlast houden, ook al zijn de verbouwingswerkzaamheden erop gericht de reizigersstroom op termijn in beweging te kunnen houden.

Plannenmakers in de infrastructuur zouden van de opeenstapeling van werk aan sporen, stations en wegen moeten leren verder vooruit te denken dan nu vaak gebeurt. Gezien de lange plantijd die grote infrastructurele werken in ons land kennen, is het zaak ver vooruit te denken. Concreet zou dat weleens kunnen betekenen dat er nu niet alleen nagedacht moet worden over het faciliteren van spoorboekloos rijden op belangrijke hoofdtrajecten, maar op álle sporen in de Randstad. Dat kan misschien op de korte termijn een grotere ingreep in de infrastructuur betekenen, maar op de langere termijn enige rust voor de reizigers. Want daar is die reiziger, net als aan een fatsoenlijke zitplaats in de spits, weleens aan toe.