AFM actiever tegen verdachte beleggers
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) overweegt meer preventieve acties uit te voeren bij beleggers. In een reactie op kritiek van de Algemene Rekenkamer zegt de beleggerswaakhond „juist pro-actief te handelen en geregeld risico’s bij bedrijven en beleggers te ontdekken nog voordat er problemen ontstaan.”
De Rekenkamer meent dat de kans groot is dat beleggers die handelen met voorkennis of die op andere wijze de beurskoers manipuleren, door de mazen van het net glippen. De pakkans is gering, omdat de financiële toezichthouder AFM niet actief genoeg optreedt. „De huidige aanpak van de AFM heeft slechts een beperkte waarde, hoewel er bij zeker 3 à 4 procent van het totale handelsvolume sprake kan zijn van handel met voorkennis, zegt de Rekenkamer in een donderdag verschenen rapport over de effectiviteit van de AFM.
De AFM voert bijvoorbeeld geen willekeurige controles uit bij beursgenoteerde bedrijven of insiders. De pakkans zou door meer invallen toenemen en beleggers zouden minder snel de koers manipuleren.
De waakhond grijpt pas in als bijvoorbeeld beursbedrijf Euronext informatie geeft over mogelijk marktmisbruik. In 2002 kreeg de AFM bijvoorbeeld 89 mogelijke gevallen van handel met voorkennis binnen. Naar aanleiding daarvan zijn er 26 onderzoeken gedaan. Informatie over andere vormen van marktmisbruik is er echter nauwelijks.
De Rekenkamer stelt verder dat de AFM over de grenzen moet kijken. De toezichthouder kijkt nu alleen naar de handel op de effectenbeurs in Amsterdam, maar sommige Nederlandse bedrijven staan bijvoorbeeld ook in New York genoteerd. Verdachte koersschommelingen in de VS neemt de AFM niet in onderzoek, meldt de Rekenkamer.
Daar komt bij dat het bij de AFM schort aan betrouwbare en recente informatie. De openbare registers, waarin beurstransacties vermeld staan, zijn volgens het rapport niet op orde. Veel meldingen worden te laat of niet gedaan, constateert de Rekenkamer. De AFM heeft echter onvoldoende bevoegdheden om de meldingsplicht te handhaven.
De kans is vrijwel nihil dat beleggers die transacties te laat melden een boete krijgen. De AFM deelt überhaupt nauwelijks boetes uit. In 2002 heeft de autoriteit 173 waarschuwingen gegeven aan beleggers die transacties te laat meldden. Er zijn ook 23 aangiftes gedaan bij het openbaar ministerie, maar die worden vaak geseponeerd of te laat afgehandeld. De Algemene Rekenkamer vindt dat de AFM in bepaalde gevallen alsnog boetes kan opleggen.
Volgens de beurstoezichthouder is de pakkans helemaal niet gering. De schatting die de Rekenkamer geeft over het aantal gevallen van handel met voorkennis, noemt de autoriteit onrealistisch. Daardoor ligt de pakkans hoger dan het rapport stelt.
