Hoe bereik je als kerk de komende generatie? Bij de voorbereiding van dit stuk stuitte ik op een artikel waarin vijf antwoorden op deze vraag worden gegeven. In de eerste plaats moet je zelf geraakt zijn. In de tweede plaats moet je veel van jongeren houden, aandacht voor hen hebben. Een derde advies komt van de Schotse predikant Robert Murray M’Cheyne: leef heilig voor God. Dan ben je een voorbeeld en hebben je woorden gezag. Ten vierde moet je jongeren geen vaagheden of meningen vertellen, maar de waarheid van de Bijbel.

Het meest werd ik aan het denken gezet door het vijfde antwoord: Laat jonge mensen God zien. Niet de kleine, aangepaste en tamme God van onze tijd. Een God Die je op je eigen manier dient, Die geen lastige dingen vraagt en het altijd met je eens is. Maar de grote God van Luther en Calvijn. De God van de Bijbel. Als het in de kerk over Hem gaat, worden ook jonge mensen geraakt en in vuur en vlam gezet voor Hem.

Jonge mensen

Een mooi en bemoedigend voorbeeld daarvan zien we in Amerika, waar het calvinisme herleeft en waar steeds meer christenen zich laten inspireren door de boodschap van de Reformatie. Dit ”new calvinism” wordt zelfs in de seculiere media opgemerkt.

Journalist Collin Hansen schreef in 2008 een boek over deze beweging: ”Young, Restless, Reformed” (jong, onstuimig, gereformeerd). Dat jong in de titel is veelzeggend. Juist jonge mensen voelen zich tot het nieuwe calvinisme aangetrokken. Op de laatste conferentie van The Gospel Coalition –het bekendste platform van de nieuwe calvinisten– in april, waren zo’n 8500 predikanten en gemeentewerkers aanwezig. Bijna 60 procent was jonger dan 40 jaar.

Deze predikanten laten zich inspireren door theologen als Luther, Calvijn, Owen, Edwards en Spurgeon, Verschillende leiders van het nieuwe calvinisme zijn ook in Nederland bekend. Denk aan John Piper, Tim Keller, D. A. Carson, Albert Mohler en Kevin DeYoung.

Reformatorische jongeren kunnen veel van hen leren. Ze helpen ons om de grootheid en heerlijkheid van God beter te zien, zodat we met ontzag, vreugde, dankbaarheid, vertrouwen, passie en toewijding voor Hem mogen leven. Ze helpen ons ook om de erfenis van de Reformatie vast te houden en vruchtbaar te maken voor onze tijd.

Gelukkig

Dit punt wil ik met drie argumenten onderbouwen. Het eerste betreft de manier waarop nieuwe calvinisten over God spreken. Hij is niet alleen een God op de troon, voor Wie we allemaal moeten buigen en van Wie we afhankelijk zijn. Hij is ook niet slechts een God Die ons redt uit de diepste nood, verlorenheid en schuld. Hij is juist ook een God Die ons gelukkig maakt en vreugde geeft.

Ik moet denken aan de Kleine Catechismus van Westminster, een bekende puriteinse geloofsbelijdenis. Die begint met de vraag: Wat is het hoogste doel van de mens? Het antwoord luidt: Het hoogste doel van de mens is om God te verheerlijken en zich voor eeuwig in Hem te verheugen.

God verheerlijken, God eren. Daarvoor zijn we geschapen. Maar ook: zich voor eeuwig in Hem verheugen. Daar zetten de nieuwe calvinisten een dikke streep onder. God maakt ook blij. Hij vervult onze diepste verlangens. Als Hij in je leven op de eerste plaats staat, ben je daar zelf ook het beste mee af.

Is dat geen knieval voor de mens en zijn behoeften? Het gaat toch niet om onze vreugde en om ons geluk? Dat is zeker niet wat nieuwe calvinisten bedoelen. Zij willen God juist eren en grootmaken als een goede en rijke God. De duivel zei tegen Eva: Als je echt gelukkig wilt zijn, dan moet je het buiten God zoeken. Maar dat is een grote leugen. God maakt juist gelukkig. Hij is de zeer overvloedige fontein van al het goede. John Piper vat het in een van zijn boeken heel mooi samen: God is het Evangelie. Het goede nieuws van de Bijbel is God zelf.

Als we als reformatorische christenen benadrukken dat het erop aankomt dat onze zonden vergeven worden, moeten we niet vergeten dat vergeving geen doel op zich is. Vergeving en verzoening zijn nodig om weer bij de Heere God te komen en weer dicht bij Hem te leven. Het gaat niet om de vergeving van onze zonden, het gaat om God. Of zoals Luther zei: Het gaat om dat huwelijk met Christus door het geloof.

Balans

Dat brengt me bij het tweede punt: een goede balans tussen hoofd- en bijzaken. Wij denken altijd van onszelf dat we een goede balans tussen hoofd- en bijzaken hebben gevonden. Er zijn links en rechts van je mensen die het verkeerd zien.

Maar hoe weet je of je het goed doet? Ik wil op die vraag een reformatorisch antwoord geven: daarvoor moet je naar de Bijbel. Hoewel de hele Bijbel het onfeilbare Woord van God is, is het niet zo dat alles in de Bijbel even belangrijk is. Sommige dingen liggen dichter bij het hart van God dan andere dingen. En dat laat Hij ook merken. Daarom zegt Paulus in 1 Korinthe 15: de kern is Jezus, Die gestorven is voor onze zonden en Die weer is opgestaan.

Wij kunnen van de nieuwe calvinisten leren om dicht bij die kern te leven. Het Evangelie staat centraal en niet jouw visie op de doop, op de kerk, op Israël, op de eindtijd, niet jouw liedkeuze, jouw kleding.

Dat wil niet zeggen dat deze dingen onbelangrijk zijn of dat je het daar niet over mag hebben. Natuurlijk wel. Maar eerst de vraag: Wie is Jezus? Wat betekenen Zijn kruis en opstanding voor je?

Ik moet denken aan een uitspraak van de Britse theoloog John Newton: „Als iemand een nieuw leven van God ontvangen heeft, de zonde haat en vertrouwt op de Heere Jezus, dan interesseert het me niet of hij arminiaan of een calvinist is.” Natuurlijk maakt het wel uit of je een arminiaan bent of een calvinist. Dat vond Newton ook, hij was een overtuigd calvinist. Maar hij had ook geleerd om onderscheid te maken tussen hoofd- en bijzaken.

Luther en Calvijn waren het ook lang niet altijd met elkaar eens. Calvijn zei: „Wat is die Luther toch een moeilijke man. Maar hij heeft ons het Evangelie teruggegeven.” Ook Luther en Calvijn vonden elkaar in de kern.

Missionair

Ten derde leren we van de nieuwe calvinisten missionaire bewogenheid. Opvallend is daarbij hun open houding tegenover de cultuur en hoever ze gaan om hun seculiere naasten te bereiken en in hun leefwereld te komen. Daar kun je best je vragen bij hebben, maar dat verlangen strekt ons ten voorbeeld. En dan kijk ik naar mezelf. Hoe zit het met mijn verlangen? En hoever ga ik om mijn naaste te bereiken? Wat mag het mij kosten?

Reformatorische christenen in Nederland zijn goed in beschermen, bewaren en vasthouden. Dat moet ook. Maar zijn we ook goed in delen, uit liefde voor onze naaste? Want wij zijn verloren en wij gaan verloren zonder Jezus, maar onze naasten ook. God Zelf is van eeuwigheid gericht op de ander. Vader, Zoon en Heilige Geest geven Zich aan elkaar en aan ons mensen. Zo is onze God. Gericht op de ander. Een bruggenbouwer. Zelfs van de hemel naar de aarde. Lijken wij op Hem?

De auteur is predikant van wijk 3 van de hervormde gemeente Nijkerk. Dit artikel is een bewerking van de lezing die hij zaterdag hield tijdens het symposium ”Soli Deo Gloria” in Almere.