Economie

Gemengde gevoelens over de wereldeconomie

De wereldeconomie heeft er sinds 2010 niet meer zo goed voor gestaan. Maar als de stimulansen van centrale banken wegvallen, China haar schuldenprobleem verkeerd aanpakt of Trump niet tot bedaren wordt gebracht, kan het snel de verkeerde kant op gaan.

Bert Burger
21 October 2017 13:48Gewijzigd op 16 November 2020 11:45
Lagarde. beeld EPA
Lagarde. beeld EPA

Vorige week was het een drukte van belang in Washington DC. Het Internationale Monetaire Fonds (IMF) en de Wereldbank hielden er hun jaarvergaderingen, evenals het Institute of International Finance (IIF), een organisatie waar veel financiële instellingen bij zijn aangesloten. Op zulke evenementen is er natuurlijk aandacht voor de visies die de beleidsmakers uitspreken. Minstens zo belangrijk zijn echter de kanttekeningen die de diverse sprekers daarbij maken en wat er in de wandelgangen wordt besproken. Ik was ook in Washington, bij het IIF, en heb er gemengde gevoelens aan overgehouden.

Algemeen gedeeld werd de mening dat de wereldeconomie er nu goed voor staat. In Noord-Amerika, Europa en Japan is sprake van een behoorlijk groeitempo, in Rusland en Brazilië gaat het na recessies weer de goede kant op en de opkomende economieën in Azië en Afrika groeien al meerdere jaren hard.

Veel van de minder welvarende landen zijn de laatste jaren minder kwetsbaar geworden voor externe schokken, zoals dalende grondstoffenprijzen of een verzwakking van de munt. De positieve geluiden gingen echter gepaard met waarschuwende woorden. IMF-topvrouw Christine Lagarde sprak over de noodzaak om het dak te repareren nu het mooi weer is, want meerdere risico’s doemen op aan de horizon.

Veel zorgen zijn er over het gevaar dat de afbouw van het stimulerende beleid van de centrale banken een sterke correctie op de financiële markten met zich mee zal brengen. Aandelen en obligaties zijn, juist door dit beleid, hoog geprijsd. De koers-winstverhoudingen van aandelen waren alleen tijdens de internethausse in de jaren negentig zo hoog en de renteniveaus op de internationale kapitaalmarkt zijn al jaren ongekend laag. Marktpartijen hebben in hun zoektocht naar rendement de koersen van de meest exotische beleggingen opgedreven. Illustratief was het verhaal van een fondsbeheerder die vertelde over volle zalen als ze tijdens promotietours obligaties uit Irak en Tadzjikistan aan de man wilde brengen, waar ze vroeger een op een met belangstellenden sprak.

Een tweede risicofactor voor de wereldeconomie is het dunne koord dat de Chinese beleidsmakers moeten bewandelen. De hoge groei van de economie daar is mede gebaseerd op onstuimige kredietgroei. Problemen met het aflossen van de leningen kunnen leiden tot een financiële crisis of een sterke afname van de economische groei, de zogenaamde harde landing die ook de rest van de wereld zal treffen. Verwacht wordt dat de autoriteiten na het partijcongres dat momenteel plaatsvindt meer vaart zullen maken met het terugbrengen van de kredietgroei, maar als dit proces te langzaam of juist te snel verloopt, kan het misgaan.

Minder duidelijk is waartoe het afbrokkelen van de internationale samenwerking kan leiden, maar de zorgen daarover zijn er niet minder om. De Amerikaanse president Trump kreeg van veel sprekers een veeg uit de pan. Soms direct –oud-minister Larry Summers sprak over ”a new level of bad”– maar vaker indirect, door Trumps protectionistische handelsbeleid en onberekenbare buitenlands beleid te veroordelen vanwege de negatieve invloed op de internationale handel. Een inschatting van de gevolgen van een verder op de spits drijven van het conflict met Noord-Korea wilde men niet geven. Een beleidsmedewerker van de Atlantic Council, die lobbyt voor goede banden tussen Europa en de VS, vertrouwde me toe dat hij vrij wanhopig was door de nieuwe wind die Trump door de wereldpolitiek laat waaien.

Hoewel meerdere risico’s de positieve gang van zaken in de wereldeconomie bedreigen, werd ik niet heel somber van mijn bezoek aan Washington. De beleidsmakers zijn zich bewust van de problemen en het gevoel van urgentie om deze aan te pakken is groot. Het grootste applaus was er voor de vertrekkende Duitse minister van financiën Wolfgang Schaüble, die de aanwezigen opriep tot internationale samenwerking. De komende paar jaar moet blijken of men daar voldoende handen en voeten aan heeft gegeven.

De auteur schrijft op freelancebasis over ontwikkelingen in de wereldeconomie.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer