Dat bracht ook Madrid in verwarring. Heeft Catalonië zich nu wel of niet onafhankelijk verklaard? Welke rechtsgeldigheid heeft het document waaronder Puigdemont zijn handtekening zette? De Spaanse premier Rajoy eiste woensdag dan ook duidelijkheid van de Catalaanse regering of daadwerkelijk de onafhankelijkheid is uitgeroepen.

Als dat het geval is, kan de Spaanse regering artikel 155 van de grondwet activeren. Daarin is vastgelegd dat Madrid het bestuur van afzonderlijke regio’s in het land rechtstreeks kan overnemen als daartoe aanleiding is. Dat zou de Catalaanse aspiraties in één klap de kop indrukken.

Het lijkt vooralsnog allemaal een beetje vlees noch vis. Enerzijds wil de Catalaanse regering gehoor geven aan de wens van de bevolking om zich los te maken van Spanje. Dat was immers de uitkomst van het referendum dat op 1 oktober werd gehouden.

Aan de andere kant vreest Catalonië de confrontatie met de centrale overheid in Madrid. Die manifesteerde zich rond de volksraadpleging al in hardhandig politieoptreden, met honderden gewonden als gevolg.

De enige oplossing van het dilemma ligt vooralsnog in spoedige gesprekken tussen de Catalaanse en de Spaanse regering. Als beide partijen de zaak echt op scherp zetten en Madrid het bestuur over Catalonië overneemt, zal dat alleen maar tot meer chaos en geweld leiden.

Los daarvan is een totale afscheiding van Catalonië überhaupt niet wenselijk. Die zou mogelijk het uiteenvallen van Spanje in kunnen leiden. Er zijn meer Spaanse regio’s die separatistische neigingen hebben – niet in de laatste plaats Baskenland.

Een afsplitsing van Catalonië zou ook vergaande consequenties voor de rest van Europa kunnen hebben. Er zijn nogal wat regio’s die maar al te graag zelfstandig verder zouden willen gaan. Daardoor zou een lappendeken van ministaatjes kunnen ontstaan, waarvan het maar de vraag is of zij zich economisch in het zadel kunnen houden.

Omgekeerd kan de afscheiding van rijke regio’s als Catalonië, Vlaanderen of Noord-Italië economisch funest zijn voor het moederland.

Om die reden is het van groot belang dat Catalonië deel van Spanje blijft uitmaken. Afscheiding zou een economische nekslag voor het land zijn.

Natuurlijk zal er gepraat moeten worden, want de uitslag van een volksraadpleging kun je niet zomaar naast je neerleggen. Maar de wens van een deel van de bevolking om zich los te maken van het centrale –en grondwettelijk gezag– van de regering in Madrid kan in extremo niet de opmaat vormen voor het uiteenvallen van Europa.