Het regeerakkoord bevat ook nog geen concrete voornemens om groen licht te geven voor het speciaal voor onderzoeksdoeleinden kweken van embryo’s.

Uit het dinsdag gepresenteerde akkoord blijkt dat VVD, CDA, D66 en CU vooral overeengekomen zijn volgens welke spelregels zij onderling gaan debatteren over een mogelijke verruiming van medisch-ethische wetgeving. Daarbij zijn zij drie stappen overeengekomen. Eerst gaan zij na of verruiming medisch-wetenschappelijk gezien noodzakelijk is, waarbij ook alternatieven in ogenschouw worden genomen. Staat de medische wenselijkheid vast, dan volgt een ethische bezinning door onder meer wetenschappers en zorgprofessionals. Daarna wordt door het kabinet een maatschappelijke discussie georganiseerd.

Afgelopen zomer berichtten diverse media dat D66 en ChristenUnie een uitruil waren overeengekomen, waarbij D66 de embryowet zou mogen verruimen en de ChristenUnie de wetgeving rond euthanasie en hulp bij zelfdoding zou mogen bevriezen. Dat ligt genuanceerder, zo volgt uit het regeerakkoord.

Over de verruiming van de embryowet gaat het kabinet zich namelijk beraden, volgens het overeengekomen stappenplan. In mei 2016 concludeerde minister Schippers dat de noodzaak voor embryokweek om bepaalde innovaties in de voortplantingsgeneeskunde mogelijk te maken al was aangetoond. Zij kondigde een wetswijziging aan, maar zo concreet is het regeerakkoord dus nog niet.

De CU blijkt wel te hebben ingestemd met een verruiming van het beleidskader rond embryoselectie voor specifieke ouderparen. Het gaat om ouderparen die te maken hebben met erfelijke ziektes, waarbij de kans om de overerfbare aandoening te krijgen mede afhangt van het geslacht van het kind. Deze ouders mogen kiezen voor het kind met de laagste ziektekans.

In het regeerakkoord staat verder dat Nederland een leidende rol moet spelen in het internationale onderzoek naar pluripotente stamcellen; een vorm van embryobesparend onderzoek. Pluripotente stamcellen zijn ‘gewone’ menselijke cellen die zich door modificatie kunnen ontwikkelen tot het celtype waaraan een patiënt met een ernstige aandoening behoefte heeft en zijn daarmee een alternatief voor embryonale stamcellen.

Hoe het verder gaat met de euthanasiewet staat ook nog te bezien. Het eerste wapenfeit van het kabinet wordt het instellen van een onderzoek naar „omvang en omstandigheden” van levensmoede burgers die niet onder de euthanasiewet vallen; ook niet wanneer deze zo ruim mogelijk wordt geïnterpreteerd. Met de uitkomsten van het onderzoek kan het kabinet alle kanten op. Hetzelfde geldt voor de Tweede Kamer. In principe kan D66 Kamerlid Dijkstra haar initatiefwet over voltooid leven dus in stemming brengen, waarbij het stemgedrag voor elk Kamerlid als vrije kwestie geldt.

Het kabinet trekt deze periode 180 miljoen euro uit om uitvoering te geven aan het door de CU geïnitieerde manifest ”Waardig ouder worden”. Onderdeel van deze maatregel is het in samenspraak met gemeenten geven van een impuls aan het bestrijden van eenzaamheid, het ondersteunen van mantelzorgers en het organiseren van goede, palliatieve zorg.

Er komt landelijke financiering voor organisaties die ongewenst zwangere vrouwen helpen met het voeren van keuzegesprekken. De nieuwe, niet-invasieve prenatale test komt niet in het basispakket, maar vrouwen hoeven hem ook niet helemaal zelf te betalen. Net zoals nu blijft er een subsidieregeling voor alle vrouwen die de test willen doen.