Waarom zo hard optreden?

Dat is eigenlijk een raadsel. Met hard politieoptreden werd wel rekening gehouden. Maar de verwachting was dat de Spaanse overheid zich zondag zou inhouden om geen slechte beurt te maken voor de ogen van buitenlandse media. Maar kennelijk hebben andere overwegingen de doorslag gegeven. De uitgesproken nationalistische media in Spanje roepen de regering-Rajoy al wekenlang op om de „staatsgreep” in Catalonië de kop in te drukken. Rajoy weet dat hij kan rekenen op de steun van de oppositie en de bevolking. Toch heeft Rajoy zich vergist door de verontwaardiging in het buitenland te onderschatten. De Britse waarnemers willen Spanje zelfs aanklagen bij het Internationaal Strafhof.

Waarom ligt dit referendum zo gevoelig?

De Spaanse staat heeft altijd moeite gehad met het multinationale karakter van het eigen land. Catalanen, Basken en Galiciërs hebben hun eigen taal, cultuur en geschiedenis. De machthebbers in Madrid is het nooit gelukt om de Basken en de Catalanen te laten assimileren. Voor conservatief Spanje zijn de bedreigingen nog altijd dezelfde als uit de tijd van de militaire dictatuur van Franco: de linkse ”rojos” en de separatisten. De Spaanse grondwet spreekt van de „onverbrekelijke eenheid” van het land. Dit artikel is in 1978 gedicteerd door het militaire regime van Franco. Het is deze tekst waarop de regering in Madrid zich beroept.

Hoe belangrijk is Catalonië voor Spanje?

Het is een van de sterkste regio’s, met 7,5 miljoen inwoners en de grootste economie. Het zorgt voor bijna 20 procent van het bruto binnenlands product en een kwart van de export. De beste universiteiten van Spanje staan in Catalonië.

Wat betekenen deze gebeurtenissen voor de toekomst?

De repressie versterkt de saamhorigheid in Catalonië. Mensen die eerder twijfelden, willen nu weg uit Spanje. De beelden van bejaarde mensen met bebloede hoofden en van een vrouw van wie de vingers opzettelijk gebroken worden door een agent van de oproerpolitie, verwijden de kloof tussen Catalonië en Spanje. „Dit is de dag dat Spanje Catalonië definitief verliest”, zeiden commentatoren zondag.

Wat betekent dit voor vergelijkbare regio’s als Baskenland en Schotland?

Die volgen alle gebeurtenissen natuurlijk op de voet. Op de Catalaanse feestdag op 11 september zijn altijd delegaties te zien uit Schotland, Vlaanderen, Corsica, Veneto en Baskenland. Van alle nationalistische bewegingen zijn echter alleen de Schotten en de Basken sterk genoeg om een kans te hebben op een eigen staat.