Tot dan toe was het zo: ik had een huis, daar woonde ik in en dat was het. Het was gekocht in een duur jaar, vlak voor de crisis natuurlijk, en daarna kelderden de prijzen, en het appartement van de buurvrouw stond jarenlang te koop zonder dat er nog kijkers kwamen. Hooguit kwam af en toe de makelaar bij haar langs voor een kopje koffie, een bemoedigend woordje in de trant van „het is overal hetzelfde liedje” en voor een kleine update op Funda.

Ik maakte mij geen seconde zorgen. Wat is een prijs op papier? Hier woon ik voorlopig, dacht ik toen ik de muren schilderde in de mooiste kleuren die bestaan, en ik legde kelim kleden neer die erbij pasten. Op zondagmorgen verfde de zon de woonkamer houtgeel.

Ik wou niet weg. Ik leefde er zeven jaar en toen waste ik voor het eerst de vouwgordijnen. Het zijn mooie, had de vorige eigenaar ooit gezegd. Dure. Maar ik mocht ze wel overnemen hoor. Ik geloofde hem, nam de gordijnen over. Ook weet ik nog dat hij zei dat de houten vloer als nieuw zou kunnen worden als je ’m schuurde, en dat er was op zat, beslist geen lak. Wat een verkoper tegen een koper zegt is erg belangrijk: de huizenkijkfase is een intensieve tijd, en elk woord telt.

Er was alleen geen tuin.

Dat was niet erg, want het bos was de achtertuin, binnen 5 minuten stond je er, maar toen zeiden ze dus: Misschien is een tuintje wel mogelijk. De eerste stap is: vraag aan een makelaar wat je huis waard is. De tweede is: spreek een hypotheekadviseur. Als het niet kan dan weet je dat tenminste.

Er leek echter wel iets te kunnen, zei de hypotheekadviseur, en hoewel sommige adviseurs zo extreem optimistisch zijn dat het verdacht wordt, zette hij me aan het denken.

De oude droom van een huisje met een tuin ontwaakte, hij klom door een kier en zette zich stevig vast en dook op tussen de schrikbeelden van Rekenen, Opruimen en Verhuizen.

Het nieuwe huis zou een vaalrood dak en stoere muren moeten hebben, dacht ik. Er is een tuin, een beetje wild maar wel omheind, groter dan een postzegel, en met een blokhut erin of een veranda. Naast de deur ligt een weiland of een bos, ja een soort natuurgebied, en er zijn een voor- en achterdeur, zodat je ’s morgens aan alle kanten kunt wegwandelen. Zoiets zag ik per ongeluk op Funda.

Het luikje in mijn hoofd stond open, er waaide een warme en tegelijk frisse wind. Ik keek naar de kieren in de houten vloer die ’s winters breder werden, en naar de vouwgordijnen, nu met rechtopstaande halve maantjes aan de zijkant omdat wassen op 60 graden best heet is. En ik dacht: het zal toch niet verplicht zijn een Te Koop-bord neer te zetten, een huis mag toch ook wel te koop staan zonder zo’n bord achter dat lieve raam?

Binnenkort meer over het bord.

Stappenplan

1. Spaar.

2. Spaar meer. Om een huis te kunnen kopen, is eigen geld nodig. Ooit kon je een huis helemaal financieren, inclusief de bijkomende kosten – dat is niet meer zo. Vanaf 2018 kun je maximaal de waarde van het huis lenen.

3. Soms zit er in je hoofd een versteend idee (bijvoorbeeld: mijn huidige hypotheek is hoger dan de waarde van mijn huis, dus ik kan de komende decennia niet verhuizen). Durf een baksteen uit dat bouwwerkje te trekken door een basisvraag toe te laten: Klopt het wat ik denk? Doe dit trouwens bij meer diepgewortelde overtuigingen. Bij de verhuisvraag kan de huidige lage hypotheekrente namelijk verschil maken.

4. Reken eens wat uit op berekenhet.nl.

5. Haal het kasboek tevoorschijn: wat zijn je vaste lasten nu? Wat zijn precies de inkomsten en waar gaat het geld heen? Lijkt logisch, zo’n overzicht. Maar eh, het schiet er weleens bij in.

6. Bel een hypotheekadviseur en maak een afspraak om concrete cijfers te bespreken. Ieders situatie is anders; persoonlijk advies blijft het beste. Vraag eventueel aan vrienden of kennissen of ze een adviseur kennen die ze aanraden. Gewoon, omdat vertrouwen belangrijk is bij het soort bedragen waarom het gaat – voor veel mensen zal een huis een van de grootste aankopen in het leven zijn.

7. Stel op Funda een maximumprijs in en kijk rond. Is wat je kunt terugkopen het verhuisgedoe waard?

8. Vraag of een makelaar vrijblijvend een waardebepaling van je huis wil geven. Of vraag twee makelaars en kijk of er verschil zit in de uitkomst.

9. Besluit je dat het geen kwaad kan om het huis in de verkoop te doen, omdat je altijd nog kunt beslissen het toch niet te verkopen? Vergelijk dan tarieven van makelaars. Daar zit verschil in.

10. Kies je de makelaar die nu net de duurste is, omdat je die nu eenmaal aardig vindt? Piep dan achteraf niet over de kosten, maar ga het huis opruimen.

Huizenmarkt

De agenda van makelaars zit boordevol afspraken. Wat een verschil met pakweg vijf jaar geleden. Kopers staan in de rij voor bepaalde huizen; prijzen stijgen. De kopersmarkt is veranderd in een verkopersmarkt, heet dat. In grote steden wordt gewaarschuwd voor een zeepbel op de huizenmarkt die groter is dan die bij de start van de crisis in 2008. Vanaf dat jaar, tot en met begin 2013, daalden de huizenprijzen inclusief inflatie met 25 procent. Maar in de vroege jaren 80 ging het nog harder.

„Het was jarenlang gebruikelijk om eerst je huis te verkopen en daarna pas een ander te kopen, maar nu durven verkopers weer eerst te kopen voor ze hun huis kwijt zijn”, schreef financieel planner André van Luijk vorige zomer in het RD. „Ook banken gaan mee in deze trend.” De markt zal weer normaliseren, voorspelt hij, en het aanbod van de makelaar weer toenemen. Oftewel: blijf kalm en laat je vooral niet gek maken.

serie Verhuizen

Verhuizen! Leuk hoor. Maar wat een gedoe ook. Waarom zou je ergens anders willen wonen, en wat komt erbij kijken? Deel 1: de droom.