De meeste meisjes dragen een hoofddoekje. „We verplichten hen tot niets.” In de gangen en lokalen hangen ingelijste posters waarop knielende bedevaartgangers in Mekka te zien zijn. Leerlingen groeten beleefd als directeur Hoesein Ninhekhan -grijs kostuum, klein baardje- voorbijloopt. „Netjes twee aan twee hè?” maant hij. Lachend voldoet de groep aan zijn verzoek. Een jochie biedt hem een roos aan. „Waar heb ik die nu toch aan te danken?” „Aan het feest”, antwoordt het ventje. „Vrijdag wordt het offerfeest gehouden”, verduidelijkt de directeur. Zo’n 150 leerlingen zullen die dag gaan schaatsen op de kunstijsbaan. Op kosten van Douwe Egberts.

De Utrechtse Aboe Da’oedschool, een islamitische basisschool, telt 260 leerlingen. Daarnaast komen dagelijks 45 driejarige kinderen naar de vroegschoolse opvang. De meesten zijn moslim, een enkeling is hindoe of komt uit een christelijk gezin. Van het onderwijzend personeel is de helft allochtoon, de andere 50 procent is volbloed Nederlander.

De Aboe Da’oedschool is een van de 32 islamitische basisscholen in Nederland. De scholen kwamen vorige week in opspraak toen het tv-programma NOVA berichtte dat een deel van hen nauwe banden onderhoudt met radicale moslimorganisaties. Een rapport van de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) nuanceerde dit beeld weliswaar enigszins, maar concludeerde toch ook dat er in het islamitisch onderwijs docenten actief zijn die de Nederlandse samenleving niet bepaald een warm hart toedragen.

Directeur Nanhekhan is met een architect en enkele anderen in vergadering als de resultaten van het BVD-rapport bekend worden. ”Niet storen”, staat er om die reden op een bord in de hal. „Wie schetst mijn verbazing als ik ’s avonds op het NOS-journaal de Aboe Da’oedschool in beeld zie komen? Ik heb meteen de redactie gebeld. Die zei me dat ik die middag niet bereikbaar was geweest.”

Met een mengeling van verbazing en ingehouden woede: „Bijna tien jaar is het goed gegaan. Het is heel moeilijk om de zaak nu weer recht te zetten. En dat terwijl het BVD-rapport onze school niet eens noemt. Ik ken die radicale organisaties ook niet. In de tien jaar dat ik nu directeur ben, heb ik nooit geld van dergelijke clubs aangenomen.”

Nanhekhan zegt met een „dubbel gevoel” van het BVD-rapport kennis te hebben genomen. „Als de zaken die erin staan op harde feiten berusten, is het goed dat die nu openbaar komen. Aan de andere kant staan er ook veel vermoedens in het rapport. En die maken het voor ons nu zo moeilijk in deze samenleving.”

De schooldirecteur, geboren in Suriname, wijt het wantrouwen dat veel Nederlanders koesteren richting allochtonen en islamitische scholen, zeker na 11 september, voor een groot deel aan „onkunde. We hoeven ons hier echt geen zorgen te maken. Maar ik zeg wel: Ga nu eens kijken wat de islam werkelijk inhoudt.”

Hij geeft alvast een schot voor de boeg. „De basis van de islam is de gelijkwaardigheid van elk individu. Wij hebben respect voor de Joden, omdat die zich op de profeet Mozes baseren, en voor de christenen, omdat die in Jezus -ook een belangrijke profeet- geloven. Naar onze overtuiging is er één god, die door elke godsdienst weer anders wordt aangeduid. Aan hem zal iedereen op de dag des oordeels verantwoording moeten afleggen.”

vraag (u14(Dat klinkt relativistisch. Brengt u dit geluid ook uw leerlingen bij?

„Nee. Dat gaat te diep voor hen. Wij leren ze wie god is: een persoonlijkheid, die géén gelijkenis heeft, die géén zoon heeft en die almachtig is. Verder moeten zij een aantal koranteksten uit het hoofd leren en houden we hen voor hoe ze met hun medemensen moeten omgaan.” Nanhekhan laat het schoolwerkplan zien en wijst op een rijtje waarden dat kinderen in de middenbouw (6 tot 9 jaar) dienen te leren: respect voor ouderen, ouders, buren, andersgelovigen, reinheid op straat, eerlijkheid, vrijgevigheid, gastvrijheid en bescheidenheid. „Dit schoolwerkplan is in 1993 geschreven. De inspectie kon zich er toen goed in vinden. Met andere woorden: vóór 11 september gedroegen we ons niet anders dan erna.”

Maar een schoolwerkplan is een, de onderwijspraktijk is twee.
„We hebben in Nederland een prachtig instituut: de BVD. Als blijkt dat een school moslimkinderen opleidt voor Pakistan en Marokko, tot onverdraagzaamheid dus, moet die absoluut worden gesloten.”

„Anderzijds wil ik niet voor advocaat van de duivel spelen. De problemen in allochtone kring zijn groot, zeker ook als het gaat om criminaliteit. Al mis ik in de discussie daarover een historische schets van de manier waarop die tot nu toe is aangepakt. Beleidsmakers zijn in mijn ogen medeschuldig.”

Wekelijks krijgen de leerlingen van de Aboe Da’oedschool één uur godsdienstles. Twee godsdienstleraren zijn daarvoor nu verantwoordelijk. Verder wordt het vak geestelijke stromingen gegeven, waarbij bijvoorbeeld hindoeïsme en christendom -„op een informatieve manier”- aan de orde komen. „De kinderen krijgen dus maar een uur godsdienstles per week. We vinden dat ook de ouders een taak hebben in de godsdienstige opvoeding. Voor ons hangen identiteit en kwaliteit nauw samen. Daarom willen we een zo groot mogelijk deel van de week besteden om de leerlingen voor te bereiden op de maatschappij.”

Enthousiast: „Wekelijks zijn we tien à twaalf uur alléén maar bezig met de Nederlandse taal. Onze scores op de Cito-toets gaan elk jaar verder omhoog. Van de 25 leerlingen in groep 8 hebben er dit jaar elf het advies havo/vwo gekregen. Daarvoor bedrijven wij ons pionierswerk. We willen kinderen uit achterstandsgezinnen voorbereiden op een leven in de Nederlandse maatschappij.”

Dit is de eerste aflevering in een driedelige serie naar aanleiding van het BVD-rapport over islamitische scholen.