De overheid stimuleert banken tot meer maatwerk. De wens is dat ouderen op die manier meer vermogen kunnen vrijmaken. Ze zijn steenrijk, maar dan letterlijk: de rijkdom zit vaak alleen in stenen. Jaren terug adverteerden wij met een nieuwe, Duitse hypotheek met erg lage rentes en de volgende dag had ik tachtig telefoonnotities liggen. Nadat ik al die telefoontjes had beantwoord, bleek dat zeventig daarvan afkomstig waren van ouderen die een forse overwaarde op hun woning hadden, maar toch nauwelijks rond konden komen. Vanaf dat moment ben ik anders gaan kijken naar die ‘steenrijke’ ouderen.

Zeggen dat die mensen dan maar hun woning moet verkopen, is te simpel. Ze krijgen in de meeste gevallen geen hypotheek meer en moeten huren, tegen een vaak forse huur. Ook zijn ouderen sterker dan jongeren afhankelijk van het netwerk dat zij in hun directe woonomgeving hebben opgebouwd. „Even de woning verkopen” heeft grote gevolgen en is dus niet altijd een oplossing.

Wat dan wel? De basisregel is: kijken naar het huidige of het toekomstige inkomen. Dat kan het huidige pensioen zijn of het huidige salaris en het pensioen dat iemand krijgt als hij of zij binnen tien jaar stopt.

Op basis van deze gegevens kun je –mits het inkomen voldoende is– een lening krijgen. Via de overheid kun je soms in aan- merking komen voor een zogeheten blijverslening, een lening waarmee je aanpassingen in je woning kunt financieren zodat je langer thuis kunt blijven wonen. Maar deze lening wordt nog maar in weinig gemeenten aangeboden. Bovendien is die gebaseerd op de Gedragscode Hypothecaire Financieringen, dus als je bij de bank geen hypotheek of krediet kunt krijgen, heeft een aanvraag voor de blijverslening ook niet veel zin.

En als het inkomen nu onvoldoende is? Zoals eerder genoemd kan een oudere zijn huis verkopen en het dan bijvoorbeeld terughuren. Maar doet hij dit via een commercieel bedrijf, dan krijg hij vaak een lagere waarde voor zijn woning of een hogere huur. Wat ook kan is zijn woning verkopen aan de kinderen en vervolgens terughuren. Uiter- aard kijkt de fiscus wel mee: de afspraken moeten dus wel zakelijk zijn.

Een andere oplossing is de zogeheten opeethypotheek. De enige bank die hier een product voor heeft is Florius met de Verzilver Hypotheek. Hij bestaat al meer dan tien jaar, maar Florius heeft recent de voorwaarden versoepeld waardoor het product een stuk aantrekkelijker is. De Verzilver Hypotheek is een omgedraaide hypotheek die het mogelijk maakt de overwaarde op het huis te verzilveren en op te nemen. De te betalen rente wordt maandelijks bijgeschreven bij de lening, en pas bij verkoop van de woning wordt de schuld afgelost. De rente wordt „levenslang” vastgezet, zodat je niet het risico loopt van een rentestijging.

Er zijn een aantal voorwaarden. Zo moet je ouder zijn dan 60, eigenaar zijn van de woning en eventuele bestaande hypotheekschulden eerst terugbetalen. En uiteraard moet er voldoende overwaarde zijn. Ideaal voor huiseigenaren met een laag inkomen en veel overwaarde.

Er zíjn dus wel maatwerkoplossingen voor ‘steenrijke’ pensionado’s te vinden, maar daarvoor moet je wel een beetje zoeken. En goed advies inwinnen.

De auteur is Master of Financial Planning. Reageren? financieel@refdag.nl