Een dichte nevel hangt over het IJsselmeer. Motregen daalt neer op het dek van de YE 161. Ondanks het beperkte zicht zet schipper Peter Zoeteweij uit Yerseke vastberaden koers naar de hoofdstad. Op de radar laten tientallen stipjes de locaties van collega’s zien. Die zijn al iets verder. Maar allemaal hebben ze hetzelfde doel: het IJ bij Amsterdam.

De mosselkwekers willen achter het Centraal Station, voor het daar gevestigde Shell-gebouw, hun protest laten horen. Ze zijn het niet eens met het advies van de commissie-Meijer, die in opdracht van de regering de mogelijkheden van gaswinning in de Waddenzee onderzoekt. De commissie adviseert strengere eisen aan de mosselkweek te stellen. Zo moet de sector binnen zeven jaar het mosselzaad kunstmatig kweken. Nu halen de vissers de grondstof voor de mosselkweek uit de Waddenzee. De maatregel moet meer voedsel voor vogels in het gebied opleveren. De ministerraad behandelt het rapport binnenkort.

„Uitvoering van deze maatregel betekent de doodsteek voor een rendabele sector”, zegt Wim Schot. Hij is voorzitter van de vissersvereniging Helpt Elkander uit Zierikzee en eigenaar van de ZZ 9. Vrijdag vaart hij mee met collega Zoeteweij. „We experimenteren al wel met kunstmatige kweek, maar dat is slechts een aanvulling op de natuurlijke. Ook al krijgen we twintig jaar de tijd, dan is het nog niet mogelijk de kweek in de Waddenzee te vervangen. De natuur laat zich nu eenmaal niet sturen.”

Het stoort Schot vooral dat de commissie niet kan aantonen dat het opvissen van mosselzaad schadelijk is voor de natuur in de Waddenzee. „Integendeel, onze activiteiten voegen juist iets toe. Het evaluatierapport EVA-2, dat eind vorig jaar is verschenen, concludeert dat ons werk de biomassa vergroot. Dat is juist goed voor de vogelstand.

Het rapport van de commissie-Meijer klinkt niet onvriendelijk”, gaat de voorzitter verder. „Maar het uiteindelijke advies vormt de grote angel. Opvolging daarvan betekent het einde van de sector. Drieduizend banen staan dan op de tocht.” De mosselkwekers hebben hun thuishavens hoofdzakelijk in Yerseke, Bruinisse en Zierikzee.

Als het opvissen van mosselzaad niet schadelijk is, waarom dan toch dit advies van de commissie? Schot: „Wij hebben het gevoel dat de politiek ons als wisselgeld gebruikt om gasboringen mogelijk te maken. De politiek wil milieubewegingen tegemoetkomen door de mosselsector aan banden te leggen. Op die manier hoopt zij een compromis te bereiken, zodat de gasboringen snel kunnen starten.”

Volgens Schot is er helemaal geen verband tussen de activiteiten van de mosselvissers en gasboringen. „Wij adviseren daarom deze dingen los te koppelen. Wij hebben niet eens een mening over de gaskwestie.”

Als de nevel voor de kust van Marken iets optrekt, komen de eerste kotters van de vloot in zicht. Links en rechts van de YE 161 doemen schepen op. Een spandoek op de YE 82 en de ZZ 9 laten geen onduidelijkheid bestaan: ”Wij zijn geen wisselgeld voor gaswinning” en ”Mosselkweken is natuurbeheer”. De vissers verliezen de actualiteit niet uit het oog: de kreet ”Geen prepensioen maar een fatsoenlijk visseizoen” siert de BRU 62.

Een indrukwekkende armada stoomt op naar het IJ. „Gezamenlijk varen we daar een rondje over het IJ. Voor het Shell- gebouw meren we aan en daar laten we met onze toeters een protestsignaal aan de samenleving horen”, meldt Peter Zoeteweij. Hij oogt trots met zo veel collega’s in zijn directe nabijheid.

„Dit is historisch. Het is 35 jaar geleden dat de hele vloot in optocht voer. Dat was een actie om de Oosterschelde open te houden. Toen protesteerden we samen met de milieubeweging. Nu is het tegen deze club. Aan alle kanten proberen ze ons te frustreren.”

Volgende week krijgt het protest een vervolg. De sector zal minister Veerman symbolisch iets overhandigen. De vissers willen nog niet zeggen wat. „Ook zullen we hem vragen de mosselkweek en de gaswinning in de Waddenzee los te koppelen.”

Het Radio 1 Journaal kondigt de komst van de vloot naar Amsterdam aan. De schippers glunderen trots. Zij hebben hun doel van vrijdag bereikt: ze staan in het middelpunt. Toeteren op het IJ is slechts bijzaak.