Draagvlak is cruciaal voor behoud varkenshouderij
Voor de toekomst van de Nederlandse varkenshouders is een eerlijke dialoog tussen boeren, burgers, politiek en media onmisbaar, stelt Ingrid Jansen.
Veel mensen hebben een oordeel over de varkenshouderij, die vaak niet strookt met de werkelijkheid. Men spreekt van megastallen, varkensbaronnen, op winst beluste boeren, overvolle stallen en op elkaar gepropte dieren. Wij noemen dit ”framing” en dit frame wordt geplaatst door met name organisaties die eigenlijk tegen álle vormen van veehouderij zijn. Een effectief middel, omdat de burger doorgaans toch niet weet hoe het echt zit. Wat men in de media leest, is immers waar…
Dit is toch een beetje vreemd. Nergens wordt zo veelvuldig en zo open aan burgers getoond wat er op een bedrijf gebeurt als bij boeren. Varkenshouders laten burgers, media en politiek dagelijks meekijken via sociale media, open dagen, rondleidingen, bedrijfsbezoeken, eigen websites en tientallen zogenoemde zichtstallen. Daar kunnen burgers het hele jaar door een kijkje nemen.
Ondanks deze openheid komt het verhaal van de varkenshouder kennelijk niet (voldoende) aan bij burgers, politiek en media. Mensen blijven denken dat Nederland vol staat met megastallen, dat varkens in donkere hokken zitten opgepropt en dat varkenshouders alleen maar uit zijn op geld.
Wij trekken ons dit voortdurende scheve beeld aan en beseffen dat de bal dus bij ons ligt. Wij zullen nóg meer moeten doen om de burgers te informeren over wat er werkelijk gebeurt op een varkensbedrijf en moeten nog meer de dialoog met de burger opzoeken.
Stalbranden
De stalbranden van de afgelopen periode hebben onze sector natuurlijk geen goed gedaan. Het grote aantal dieren die omkomen, zorgt voor een enorme schok in de samenleving. Dat snappen wij heel goed. De varkenssector is druk bezig om boven water te krijgen wat de precieze oorzaken zijn van die branden en vooral wat de meest effectieve maatregelen zijn ter voorkoming ervan.
De Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) riep onlangs op om een onafhankelijk onderzoek te laten starten naar de exacte oorzaken. De onderste steen moet boven.
Uiteraard is het ons bekend dat kortsluiting in veel gevallen de oorzaak is van brand. Maar hoe ontstaat die kortsluiting? Slechte bedrading? Ongedierte? Verouderde installaties? Dát is niet bekend. Pas als je goed in beeld hebt hoe de branden ontstaan, kun je als sector effectieve maatregelen nemen.
Sprinklerinstallaties
Waarom niet sprinklerinstallaties verplichten? vragen veel mensen aan ons. Dit is, met alle respect, te simpel gedacht. Een sprinklerinstallatie reageert bijvoorbeeld op hitte. Maar vaak staat de stal dan al vol rook, waardoor de varkens al zijn omgekomen. Ammoniak in stallen kan installaties bovendien aantasten, waardoor het nog maar de vraag is of deze tijdens een brand zullen werken.
Koud water zorgt er ook voor dat varkens, en met name biggen, onderkoeld kunnen raken en ziek worden en uiteindelijk alsnog geëuthanaseerd moeten worden. Bovendien levert dit veel stress op, waardoor de varkens elkaar in paniek kunnen verwonden.
Goed leven
Stalbranden zijn niet het enige wat de burgers bezighoudt. Zij willen ook dat varkens een goed leven hebben. Door de continue campagnes tegen de varkenshouderij lijkt het er vaak op dat dit niet zo is.
Wij moeten blijkbaar nog transparanter worden dan wij al waren en de burger nog beter laten zien dat varkenshouders wel degelijk oog hebben voor mens, dier en omgeving.
Dat de varkenshouderij in Nederland de strengste regels heeft op het gebied van dierenwelzijn en milieu, weet namelijk bijna niemand. En bij wie is het bekend dat varkens in Nederland meer leefruimte hebben dan elders in de wereld? Dat de varkenshouderij 80 procent minder ammoniak uitstoot dan in 1990? En dat het grootste percentage duurzame stallen in Nederland aan varkenshouders toebehoort?
Wie is ervan op de hoogte dat de Nederlandse varkenshouderij wereldwijd de minste antibiotica gebruikt voor haar dieren? En dat de varkenshouderij elk jaar ruim 8 miljard euro bijdraagt aan de BV Nederland? Dat is twee keer zo veel als KLM. Bovendien zorgt de varkenshouderij direct en indirect voor 26.000 banen. Net zo veel als Volvo wereldwijd.
Dialoog
Wij spreken echter ook de media, de politiek en de maatschappij aan op hun verantwoordelijkheid. Media zouden vaker hun informatie moeten checken, in plaats van persberichten van organisaties die tegen de veehouderij zijn te knippen en te plakken. Politici moeten beleid baseren op feiten en niet op emoties.
Aan de burger vragen wij om zelf eens een varkenshouder te bezoeken. Praat mét elkaar in plaats van over elkaar. Dialoog leidt tot draagvlak voor elkaars standpunten, en draagvlak is voor onze sector cruciaal. Alleen daarmee kunnen wij de varkenshouderij voor Nederland behouden.
Dit is niet alleen belangrijk voor de boer maar ook voor de dieren, het milieu en de burger. Als er geen varkenshouders meer zijn in Nederland, betekent dit niet dat er geen varkensvlees meer wordt gegeten. Dit vlees zal dan moeten worden geïmporteerd. Uit landen waarvan wij niet weten hoe er wordt geproduceerd, hoe de varkens leven, hoeveel medicijnen ze krijgen en welke impact de varkenshouderijen op het milieu hebben. Laat staan dat de burger elke dag kan meekijken met de boer.
De auteur is voorzitter van de Producenten Organisatie Varkenshouderij.