Leven uit Gods hand behoedt voor overdreven focus op veiligheid
Rotterdam plaatst sinds donderdag obstakels op drukke locaties. Grote, zware objecten op stoepen moeten voorkomen dat terroristen met voertuigen dwars door een mensenmassa heen rijden en zo een spoor van dood en verderf achterlaten. Populaire uitgaansstraten als De Meent en de Witte de Withstraat krijgen nu al obstakels. Het Stadhuisplein, de Koopgoot en het Schouwburgplein volgen waarschijnlijk later. Plantenbakken, bankjes en fietsenrekken moeten verhinderen dat terroristen met auto’s ongehinderd bij terrassen kunnen komen. Om die reden worden wellicht ook trottoirs verhoogd.
De burgemeester van de Maasstad, Aboutaleb, is bij het maken van deze plannen niet over één nacht ijs gegaan. Hij heeft hierover overleg gehad met de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid en met de drie burgemeesters van de andere grote steden.
Na de aanslag in Londen, in maart, besloot Aboutaleb met de politie en het openbaar ministerie te gaan praten over blokkades. De aanslagen in Nice en Berlijn lagen nog vers in het geheugen. Het recente drama in Barcelona zal de burgemeester alleen maar hebben bevestigd in zijn mening dat maatregelen nodig zijn. Meteen na het zomerreces heeft hij dinsdag dan ook met zijn college de knoop doorgehakt. De Duitse stad Keulen was hem toen al voorgegaan door bij de beroemde Dom grote (beton)blokken te plaatsen.
De vraag of inwoners van een stad veilig zijn als populaire plekken zijn afgeschermd, is eenvoudig te beantwoorden. Nee, dat is helaas niet het geval. Altijd zullen terroristen kans zien toe te slaan op precies die plek waar geen maatregelen zijn genomen. Bovendien helpen obstakels ook niet tegen religieuze fanatici die zich met een bomgordel in een menigte begeven. Tegen lieden die bereid zijn hun leven te geven voor een ideologie die de naam godsdienst niet verdient, is nu eenmaal niets bestand.
Een andere vraag is of stedelingen zich in hun stad veiliger vóélen na preventieve maatregelen als het plaatsen van bloembakken en fietsenrekken. Wie daarover een enquête zou houden, komt waarschijnlijk een grote diversiteit aan meningen tegen. Sommigen zullen de vraag met een volmondig ”ja” beantwoorden. Anderen zullen al die objecten maar niets vinden. Die herinneren hen er steeds aan dat ieder moment weer een gek kan toeslaan. En dat geeft alleen maar een onrustig gevoel.
Op dit punt is het voor bestuurders van steden bijzonder lastig om beleid te maken. Want als in de toekomst een aanslag wordt gepleegd, zal de onvermijdelijke vraag worden gesteld wat de burgemeester heeft gedaan om die specifieke plek te beschermen. En als dan blijkt dat er geen obstakels waren, is de kans groot dat de kritiek losbarst.
In het kader van terreurbestrijding en -preventie is het voor bestuurders én burgers belangrijk een houding te ontwikkelen van alertheid en waakzaamheid. Iedereen heeft daarin een verantwoordelijkheid. Een christen mag daarnaast leven in het besef dat zijn tijden in Gods hand zijn. Dat behoedt voor een overdreven focus op veiligheidsmaatregelen.
