Nu de zomervakantie achter mij ligt, kan het ophalen van herinneringen beginnen. Drie wil ik er delen – ze houden alle drie verband met de dood.

Vlak voor de vakantie was ik in de Thaise stad Chiang Rai. Onderweg naar de luchthaven werden de chauffeur en ik geconfronteerd met een menigte mensen op de weg die van een afstandje naar iets op het asfalt keken. In het voorbijgaan zag ik dat het een meisje was. Ze was kennelijk aangereden door een auto. Was ze overleden? En waarom stonden die mensen erbij, maar deed niemand wat? Mijn chauffeur wist het antwoord. „Iedereen is bang om haar aan te raken, omdat je dan kans loopt dat de ziel van het stervende kind van jou bezit neemt.”

Wél grote belangstelling dus, maar een nóg grotere verlegenheid vanwege angst voor de dood. Je zou in een godsdienstig land als Thailand, waar het boeddhisme de overheersende religie is, een andere houding verwachten.

Ik heb helemaal niks met niet-christelijke religies, maar wat je er ook van vindt: ze gaan nooit alléén over het leven, maar juist ook over de dood. En ze geven die een plek in de beleving én duiding van het bestaan. Die middag in Chiang Rai pakte dat anders uit en op zo’n moment ben je blij in Nederland te wonen, waar de joods-christelijke levens- én doodsbeschouwing diep wortel heeft geschoten.

Hier past wel schroom. Want met wezenlijke dingen te belijden –vanuit je geloof– krijg je de beléving er nog niet automatisch bij. Dat blijft een afzonderlijk geschenk, en dat geldt zeker voor dingen die met sterven te maken hebben.

Eenmaal terug in Nederland zag ik een uitzending van het interviewprogramma Zomergasten met de Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan. Van der Laan is dodelijk ziek en kreeg veel lof voor het openhartige gesprek met interviewster Janine Abbring.

Het greep mij aan hoe hij omging met zijn naderend levenseinde: blijven doorwerken totdat het niet meer gaat. De man die even daarvoor nog veel wijze dingen had gezegd, toonde rond de dood grote verlegenheid. Zijn naderend levenseinde stempelde als het ware iedere zin (en trok ieders aandacht), maar het werd zelf géén thema. Terug vanuit Thailand had ik na het zien van dit gesprek nog niet het gevoel in dat joods-christelijke Nederland te zijn aangekomen.

Dat gevoel was er wél toen op 31 juli dominee Wim Bevelander uit Alblasserdam overleed. Zijn vrouw Jenny berichtte de dagen ervóór over de „goede gesprekken” die hij op zijn sterfbed had. Tegen de mensen om hem heen getuigde hij van zijn verlangen om zijn Heiland te ontmoeten.

Enfin, het was in de Alblasserwaard dat ik pas echt voet zette op Nederlandse bodem.