Hebben de Spaanse autoriteiten voldoende zicht op moslimextremisten?

Van Ginkel: „De Spaanse politie is zeer geroutineerd. De politie heeft jarenlang ervaring met terreur van de afscheidingsbeweging ETA. De Spaanse autoriteiten hebben de afgelopen jaren verschillende Europese terreurnetwerken opgerold. Sommige van die islamitische terreurcellen hadden banden met Nederland.”

Opnieuw slaan terroristen toe met behulp van een voertuig.

„Ja, ongeveer de zevende keer in pakweg een jaar tijd. Zo’n tactiek maakt het voor opsporingsdiensten verschrikkelijk lastig dit soort aanslagen te voorkomen. Een terrorist kan zijn wapen gewoon voor de deur parkeren en hoeft niet op internet op zoek naar machinegeweren. Dan zou hij nog digitale sporen kunnen achterlaten. Terroristen kijken elkaars werk ook af. Ze zien dat inzet van voertuigen succesvol is.”

In Spanje richtten de terroristen zich tegen toeristen in badplaatsen. Willen ze daarmee de decadentie in het westen aan de kaak stellen?

„Dat is mogelijk. Terroristen kunnen allerlei redenen hebben bij het kiezen van hun doelwit. Met een aanslag als in Barcelona kan het toerisme forse schade worden toegebracht. Soms richtten de terroristen zich op de media. Denk aan de aanslag in 2015 in Parijs op het satirische blad Charlie Hebdo, dat een cartoon van Mohammed maakte. In andere gevallen kiezen terroristen strategische plaatsen uit waar ze een grote klapper kunnen maken. Zoals een vliegveld, denk aan Zaventem in Brussel. Zelf liep ik een paar weken geleden nog op de Ramblas in Barcelona, waar donderdag het busje op toeristen inreed, Toen dacht ik: dit is een kwetsbare plek.”

PVV-leider Wilders wil een spoeddebat en noemt Rutte een lafaard die „verantwoordelijk is voor open grenzen en steeds meer islam.”

„De reactie van Wilders is weinig constructief. De kans bestaat dat de terroristen gewoon in Spanje leven en een Spaans paspoort hebben. Van belang is dat politie- en inlichtingendiensten een goede informatiepositie hebben. Nadrukkelijk moet er aandacht zijn voor preventie. Voorkóm dat mensen afdwalen en radicaliseren. Wat politici moeten láten: het debat polariseren. Je moet niet de hele islam problematiseren. Daarmee drijf je mensen verder van je af. Vrijwel elke maatregel heeft voor- en nadelen; het gaat om de juiste balans. Enkel repressie is niet het antwoord.”

Wilders zal u een theedrinker noemen en zeggen dat hij het beestje bij de naam wil noemen en keiharde maatregelen wil?

„Dan zeg ik tegen Wilders: U steekt uw kop in het zand. De autoriteiten moeten een palet aan maatregelen nemen om terreur te bestrijden. Ze kunnen maatregelen nemen in winkelcentra, zoals het plaatsen van betonblokken om voetgangers te beschermen. Maar je kunt niet bij elke ingang detectiepoortjes plaatsen. Dat zou bizar zijn. Honderd procent veiligheid is niet te bieden. Dat beseffen burgers ook steeds meer.

Verder kan het nodig zijn sommige moslims méér te onderwijzen in de Koran. Zodat ze gaan ontdekken dat geweld niet de oplossing is. Goed is ook dat de afgelopen jaren voorbereidende handelingen met het oog op terrorisme strafbaar werden. De politie kan nu ook ingrijpen als iemand ingrediënten voor een bom verkoopt of jihadisten rekruteert en geweld verheerlijkt. Strenger straffen helpt denk ik niet. Als de politie mensen die door rood fietsen, masaal bekeurt, zullen wij stil gaan staan voor een stoplicht. Maar bij jihadistisch terroristen werkt dat zo niet. Die kunnen er een juist een bepaalde status aan ontlenen als ze strenger dan voorheen zouden worden gestraft.

Bovendien is er een kans op radicalisering of rekrutering van anderen in gevangenissen, als daar geen goed beleid wordt gevoerd.”