Archeologen van de Israëlische Oudheidkundige Dienst hebben onlangs in Galilea een werkplaats gevonden waar Joden 2000 jaar geleden kalkstenen vaten maakten. Mogelijk gaat het hier om het type vaten waarvan ook in de geschiedenis van de bruiloft te Kana (Galilea), in het Nieuwe Testament, sprake was.

De archeologen deden de vondst in de Arabische plaats Reina of Reineh, ten noorden van Nazareth. De werkplaats kwam aan het licht omdat op deze plaats een sportcentrum zal worden gebouwd.

In een kleine, uitgehouwen grot die als mijn diende, en op de grond in de buurt daarvan, vonden de archeologen duizenden vormen van kalkstenen vaten, die niet waren afgewerkt. Deze dienden als ruw materiaal voor de vervaardiging van vaten. Ze werden niet afgewerkt, kennelijk omdat ze tijdens het productieproces beschadigd waren geraakt. De markeringen van de beitels zijn nog te zien in de muren, het plafond en de vloer van de grot.

Zacht kalksteen

„In de Oudheid werden de meeste voorwerpen voor de tafel, kookpotten en opbergpotten, van aardewerk gemaakt”, zegt dr. Yonatan Adler, lector aan de Arieluniversiteit en leider van de opgraving. „In de eerste eeuw gebruikten Joden in Judea en Galilea echter ook tafelgerei en vaten voor opslag die waren gemaakt van zacht kalksteen. Volgens de oude Joodse rituele wet werden de vaten die van aardewerk waren gemaakt snel onrein. Dan moesten ze worden gebroken.”

Joden dachten dat steen een materiaal was dat ritueel nooit onrein kon worden. Daarom begonnen ze tafelgerei voor dagelijks gebruik soms van steen te maken. Uit de opgraving blijkt dat het houden van rituele reinheid niet alleen voor Joden in Jeruzalem van groot belang was, maar ook voor die in Galilea.

Bruiloft te Kana

Archeoloog Yardenne Alexandre van de Oudheidkundige Dienst, die zich specialiseert in de bestudering van Galilea in de Romeinse tijd (37 voor Chr.–324 AD), zegt dat niet alleen het Nieuwe Testament maar ook de Joodse Talmoed melding maakt van het gebruik van stenen vaten om religieuze redenen.

De werkplaats werd volgens Adler voornamelijk gebruikt voor de productie van bekers met handvaten en schalen van uiteenlopende grootte. „Het is mogelijk dat de grote stenen vaten van het type dat genoemd wordt in het verhaal over de bruiloft van Kana in Galilea plaatselijk, in Galilea dus, zijn gemaakt,” zegt Alexandre.

Archeologen hebben al op vele plaatsen in Israël kalkstenen vaten gevonden, maar de productieplaatsen van deze voorwerpen zijn nog niet vaak ontdekt. Dit is de vierde keer dat in Israël een dergelijke werkplaats is gevonden.

Een kilometer verderop wordt momenteel een vergelijkbare werkplaats opgegraven. In de buurt van Jeruzalem zijn tientallen jaren geleden al twee werkplaatsen voor de vervaardiging van kalkstenen vaten gevonden.