Oostenrijk heeft vier gepantserde voertuigen in de buurt van zijn grens met Italië gestationeerd om migranten tegen te houden en zal waarschijnlijk „heel snel” met controles beginnen bij een belangrijke grensovergang, zeiden functionarissen van het Oostenrijkse ministerie van Defensie dinsdag. De geplande controles omvatten ook de drukke Brennerpas, een stap waartegen Italië eerder al waarschuwde omdat dit tegen EU-regels voor vrij verkeer ingaat.

„Ik verwacht dat de grenscontroles snel worden ingevoerd”, zei minister van Defensie Peter Doskozil dinsdag tegen de krant Kronenzeitung. Doskozils woordvoerder zei later dat er geen concreet tijdschema voor de nieuwe controles is. „Maar we zien hoe de situatie in Italië acuut wordt.”

De Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken, Marco Minniti, zei verrast te zijn door de aankondiging van Oostenrijk. „Dit is een ongerechtvaardigd en ongekend initiatief dat, indien niet onmiddellijk gecorrigeerd, onvermijdelijk consequenties zal hebben voor de veiligheidssamenwerking tussen de buurlanden”, zei Minniti in een verklaring.

Zowel Italië als Oostenrijk is lid van de Schengenzone van open grenzen, maar het vrije verkeer is in gevaar door de herinvoering van controles bij meerdere grenzen sinds het aantal migranten sinds 2015 sterk is toegenomen.

Italië heeft dit jaar al meer dan 80.000 migranten ontvangen, van wie de meesten met een boot vanuit Afrika zijn gekomen. Italië is daarmee het land waar de meeste vluchtelingen aankomen. De Europese Commissie presenteerde dinsdag een actieplan dat mede de druk op Italië moet verlichten.

Actieplan Europa

STRAATSBURG. In een actieplan presenteerde de Europese Commissie dinsdag een reeks maatregelen om de migratiestroom beter te stroomlijnen.

• Italië krijgt per direct 35 miljoen euro om migranten beter te kunnen opvangen.

• EU-landen moeten meer en sneller asielzoekers overnemen van Italië.

• EU-landen zouden meer geld moeten storten in het Afrika-fonds, bedoeld om oorzaken van migratie te bestrijden.

• Er komt in Libië een maritiem reddings- en coördinatiecentrum.

• Voor hulporganisaties op zee wordt een gedragscode opgesteld door Italië. Die moet leiden tot meer coördinatie en minder ‘aantrekkingskracht’ van schepen van hulporganisaties.

Die worden door mensensmokkelaars vaak gezien als een soort taxidienst voor vluchtelingen.

Bovendien staan asielexperts klaar om de Italianen bij te staan, en kan de Europese grens- en kustwacht Italië desgevraagd helpen met het terugsturen van kansloze asielzoekers. De druk op Afrikaanse landen om hieraan mee te werken wordt opgevoerd. Italië moet ondertussen snel de opvangcapaciteit vergroten en asielaanvragen veel sneller afhandelen. Ook moet er meer ruimte komen om migranten op te sluiten, aldus Brussel.