Helmut Josef Michael Kohl, de zesde Duitse bondskanselier, stierf op 16 juni. Dagblad Trouw noemde hem ”kanselier van de eenheid”, maar ook een ”peer met een vlekje’. Eens schonk een striptekenaar hem een hoofd als van een peer. Daar gingen CDU-jongeren mee aan de haal. Peervormige stickers verschenen in de Duitse driekleur met: ”I like Birne”. Geef mij Peer maar!

Overbekend werd de foto van Kohl hand in hand met de tengere toenmalige Franse president François Mitterrand. Symbool van de groeiende verbondenheid tussen de twee gewezen aartsrivalen Duitsland en Frankrijk. Dat was op 22 september 1984 in Verdun.

Het bericht van Kohls heengaan bereikte ons RD-reisgezelschap, net toen we weer voet op Neêrlands bodem hadden gezet. Zijn naam was die week al enkele malen gevallen. „Zegt u wanneer we de voormalige grens tussen oost en west oversteken”, vroeg iemand. Dat bleek sneller beloofd dan gedaan. Na de ”Wiedervereinigung” in oktober 1990 werd het voormalige ijzeren gordijn grondig verwijderd. De diepe sporen van een halve eeuw communistisch wanbeleid voortvarend gewist. Veel steden en dorpen ondergingen een complete metamorfose.

De kanselier van de eenheid en pleitbezorger van de euro had ontegenzeggelijk de tijd en de omstandigheden mee. Wellicht waren opstandige burgerbewegingen in het oosten zelfs Kohls politieke redding. Juist toen zijn populariteit afstevende naar een dieptepunt. Enkele jaren later raakte hij verwikkeld in schandalen met partijgiften. Zijn reputatie liep onherstelbaar schade op. Hij kwam op een dood spoor.

Wanverhoudingen in het gezin lekten ondertussen naar buiten. Kohls eerste vrouw benam zich het leven. De relatie met zijn zonen bleek dramatisch slecht. Het verwijt van ”de afwezige vader” klonk. Deze dagen dreigen allerlei openstaande rekeningen alsnog vereffend te worden. Ook met politieke kopstukken. Wraakzucht, rancune, gekwetste ego’s, ze zoeken allemaal genoegdoening.

Der Spiegel belichtte vorige week gretig de donkere kant van Kohl. Hopelijk bewijst het zijn lezers daarmee de dienst van spiegelfunctie. Hoe staat het met míjn huwelijk, gezin, kerkgang, Bijbellezen en gebed? Ik kan maatschappelijk geslaagd zijn, terwijl de brokstukken van een ontwricht huwelijk en stukgeslagen gezin mij om de oren vliegen. Ook zo druk met… Ja, met wat?