„Menselijk gedrag onvoorspelbaar”
De kans blijft altijd bestaan dat ’gezond’ verklaarde TBS-patiënten opnieuw de fout ingaan. „Menselijk gedrag is onvoorspelbaar”, zegt advocaat mr. Hans Anker. Samen met zijn broer Willem Anker heeft hij vijftig TBS-cliënten.
De bekende Friese advocaat kan zich de verontwaardiging over de ontvoering en het misbruik van de 13-jarige Wei Wei Hu uit Eibergen door een TBS’er levendig voorstellen. De 37-jarige Michael S. was al diverse malen veroordeeld voor zedendelicten. Hij keerde na 11 mei niet terug van verlof en zwierf wekenlang in Deventer rond. „Het is triest dat dit soort dingen tijdens onbegeleid verlof is gebeurd. Natuurlijk veroorzaakt dat emoties.”
vraag (u14(Zou je dit soort hardnekkige zedendelinquenten niet altijd in de gaten moeten blijven houden?
„Het wezen van TBS is erop gericht dat mensen na een behandeling langzaam weer terug kunnen in de maatschappij. Het lastige is dat menselijk gedrag onvoorspelbaar blijft, ook als iemand uitgebreid is onderzocht. We moeten niet in categorieën praten, maar zaken van geval tot geval bekijken. Ook binnen de groep van zedendelinquenten bestaat veel variatie. Denk aan de duizenden gevallen waarbij het wel goed gaat. Ik vind niet dat je naar aanleiding van deze kwestie het hele TBS-systeem op de schop moet nemen.”
vraag (u14(Moeten criteria voor verlofverlening worden aangescherpt?
„Dat gebeurt al. Er zijn nieuwe methodes uit het buitenland waarmee je iemand aardig scherp kunt beoordelen. De beoordelaars zijn de laatste jaren redelijk streng. Wij merken dat het lastiger wordt om een verlof te regelen. Dat komt ook door zaken als de moord op Chanel Naomi Eleveld uit Assen in 1999. Moordenaar Jan S., een van onze cliënten, had ook TBS gekregen, maar sloeg toch weer toe. Door de ontvoering van Wei Wei Hu zal de beoordeling ook wel weer worden aangescherpt.”
vraag (u14(TBS’ers kunnen hun behandelaars voor de gek houden.
„Dat hoor ik vaker. Toch prikken gespecialiseerde gedragsdeskundigen vaak wel door valse verhalen heen. Mijn cliënten zeggen me ook wel eens dat ze hun behandelaar om de tuin zullen leiden. Maar dat doe je niet zomaar.”
vraag (u14(Een kamermeerderheid wil onbegeleid verlof voor zedendelinquenten afschaffen.
„Daar ben ik het niet mee eens. Dat de samenleving emotioneel reageert, vind ik logisch. Maar van politici mag je anders verwachten. Ik had verwacht dat men bedachtzamer zou reageren. Nu maken politici zich er te makkelijk van af.”
vraag (u14(Wat vindt u van het voorstel om in plaats van na zes jaar na twee jaar te beslissen of verder behandelen nog wel zin heeft?
„Ik ben daar mordicus op tegen. Die periode is veel te kort. Ook het idee om zedendelinquenten die op verlof gaan elektronisch in de gaten te houden, zie ik niet zo zitten. Dan zou je dat 24 uur per dag moeten doen. Dat is niet zomaar te realiseren.”