Nu is er inderdaad meer reden tot pessimisme dan tot vrolijkheid. Vooral de terroristische aanslagen van de laatste tijd baren zorgen. Ze maken intussen deel uit van een lange reeks. En niemand die zich afvraagt of er nog meer aanslagen volgen, wel waar en wanneer. Het moslimextremisme heeft overal in Europa wortel geschoten en lijkt onuitroeibaar.

Het valt te voorzien dat de veiligheidsmaatregelen na iedere nieuwe daad van terreur verder worden opgevoerd. Daarbij zullen de EU-landen niet achterblijven. Het zou me niet verbazen als het aantal poortjes verder zal uitbreiden. Nu zijn die er alleen nog bij rechtbanken en vliegvelden, maar binnenkort misschien wel bij alle grote warenhuizen, kerkgebouwen en andere plekken waar veel mensen samenkomen.

Dat soort maatregelen zal vast en zeker veel verzet oproepen, maar het draagvlak daarvoor neemt toe. De Britse premier Theresa May twitterde vlak voor de verkiezingen: „Als mensenrechtenverdragen in de weg staan bij het bestrijden van extremisme en terrorisme, zullen we die wetten veranderen om Britse burgers te beveiligen.”

Ik ben benieuwd wat ze daarmee precies bedoelde. Ze zal zeker niet van plan zijn de vrijheid van meningsuiting of godsdienst in de uitverkoop te doen. Wat ik me wel kan voorstellen, is dat ze het recht op privacy enigszins wil inperken. Daar zal de wereld niet direct door vergaan. Ik heb toch al nooit begrepen wat je van een inbreuk op je privacy hebt te vrezen als je geen enkel kwaad in de zin hebt. Zolang we hier in een democratische rechtsstaat leven, kan ik me over het aantasten van mijn privacy in verband met veiligheidsmaatregelen niet zo druk maken.

Wat we bij al het gesomber over de nabije toekomst niet uit het oog moeten verliezen, is dat de geschiedenis vol is van roerige tijden. De vijftigplussers onder ons zullen zich vast nog herinneren dat er een periode was waarin ontvoeringen, gijzelingen en kapingen het nieuws voortdurend beheersten. Ook waren de dreigementen met ontvoeringen niet van de lucht. Zo herinner ik mij een doordeweekse kerkdienst uit dat tijdvak waarin de oud gereformeerde predikant ds. Joh. van der Poel voorging. Hij stond bekend om zijn spitsvondige taalgebruik en originele invallen. Zelfs onkerkelijken waren hiervan onder de indruk. „Tegenwoordig”, zei hij, „worden we ook al gebeld dat we nog ontvoerd zullen worden.” Hij vervolgde: „Dan hopen we toch maar dat het naar Patmos mag wezen.”