Voor een derde van de huiseigenaren die willen doorstromen naar een grotere woning, zouden de strengere regels betekenen dat deze stap voor even moet worden uitgesteld.

Op dit moment mag in Nederland tot 101 procent van woningwaarde aan hypotheek worden verstrekt. Volgend jaar wordt dat 100 procent, waarmee het niet meer mogelijk is meer te lenen dan de woningwaarde.

Volgens het CPB komt een huishouden bij een norm van 90 procent circa 8000 tot 12.000 euro tekort. Daarmee zou de aanschaf van een woning met gemiddeld drie tot vijf jaar moeten worden uitgesteld. Dat is langer dan de anderhalf tot drie jaar extra die in doorsnee zal gaan gelden bij een norm van 100 procent.

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) riep Nederland eerder op om de leennorm naar 90 procent te verlagen. Ook De Nederlandsche Bank (DNB) acht een verlaging van die limiet nodig om de financiële weerbaarheid van met name jonge huiseigenaren te vergroten en de huizenmarkt en economie stabieler te maken.

Eerder concludeerde het CPB al dat een verlaging van de leennorm naar 90 procent het probleem van overmatige schuldopbouw op de hypotheekmarkt niet direct aanpakt. Volgens het planbureau is een versobering van de hypotheekrenteaftrek effectiever. Juist het bestaan van de aftrekposten zou huishoudens aansporen maximaal te lenen.