Henderson Island zou in alle opzichten aan de definitie ”ongerepte natuur” moeten voldoen: een paar kilometer land van amper 5 kilometer lang, in de oceaan tussen Australië en Zuid-Amerika – en onbewoond. Toch zijn de stranden de meest vervuilde van de hele wereld, ontdekte een team wetenschappers van de Universiteit van Tasmanië onlangs. Ze vonden er 38 miljoen stukken plastic, samen goed voor 18 ton afval.

Tot voor kort werd gedacht dat het plastic in de oceanen zich vooral verzamelde in het noorden van de Grote Oceaan, in een soort draaikolk van stromingen. Maar in 2013 werd ook meer zuidelijk een gelijkaardige drijvende afvalberg gevonden. Uit waterstalen blijkt dat er zo’n 400.000 plastic partikels te vinden zijn per vierkante meter.

De Australische wetenschappers ontdekten dat Henderson Island, net aan de westkant van de zuidelijke kolk, als een soort opvangnet fungeert voor die afvalberg. De stranden zijn er bedekt met zo’n 239 items per vierkante meter – de grootste plasticvervuiling van alle stranden ter wereld.

Intacte voorwerpen

Van de items bestaat 99,8 procent uit plastic. In de meeste gevallen gaat het om fragmenten, maar er zijn ook intacte voorwerpen als flessen, zakken, pennen, rietjes, aanstekers en tandenborstels.

De afvalberg bedreigt onder meer vissen, zeeschildpadden en vogels. Ze kunnen het vaak giftige plastic inslikken of erin verstrikt raken. Schildpadden krijgen het moeilijker om eieren te leggen in het vervuilde zand.

De enorme plasticvervuiling in de oceanen oplossen is bijzonder moeilijk. Wetenschappers ijveren in de eerste plaats voor een oplossing aan de bron: een daling in de plasticproductie en consumptie. Die is immers gestegen van 2 miljoen ton per jaar in de jaren vijftig van de vorige eeuw tot 300 miljoen vandaag, en blijft stijgen.