Dat betoogde de vroegere EO-presentator Henk Binnendijk donderdag in Driebergen tijdens de presentatie van de bundel ”Typisch evangelisch. Een stroming in perspectief” (uitg. Ark Media), onder redactie van Laura Dijkhuizen en Henk Bakker. Binnendijk kreeg het eerste exemplaar omdat hij „een belichaming van de evangelische traditie is, qua tijd en qua inhoud”, aldus Bakker, hoogleraar baptisme aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Aan dit project werkten meer dan vijftig gastauteurs mee. Het boek beschrijft op anekdotische wijze de opkomst van de evangelische beweging na de Tweede Wereldoorlog en de ontwikkeling die ze sindsdien doormaakte. Naast de beschrijvingen van evenementen, organisaties en kerken wordt ook een aantal cruciale thema’s, zoals de popcultuur en de evangelische beweging, zending, leiderschap en theologie, uitgediept.

Vragen

Binnendijk heeft vragen bij de titel van het boek. „Ik ben natuurlijk niet typisch evangelisch. Wel typisch, maar niet evangelisch. Ik ben gewoon hervormd – hervormd geboren en ik hoop hervormd te sterven. Net zoals Johannes de Heer, die tot zijn dood in de Hervormde Kerk is gebleven. Daar voelde hij zich steeds meer thuis.”

Zo ook Binnendijk. Dat geldt ook voor zijn boodschap: „Ik merk de laatste jaren dat ik mijn boodschap beter kwijt kan in de traditionele kerken dan in de evangelische beweging. In de kerken merk ik meer van Gods tegenwoordigheid dan in de evangelische beweging. Het klinkt hard, maar zien we God niet uitsluitend als een God van liefde? Hij houdt immers van ons, helpt ons altijd, is altijd in gesprek met ons, waardeert ons zeer. Hij draagt, redt en bevrijdt ons, geeft ons vrijheid. Als we gezondigd hebben, dan belijden we dat en dan staat God al met open handen voor ons. Hij rent naar je toe.”

Dat is allemaal waar, erkent Binnendijk, maar er is óók een andere kant. „Mozes zegt: Wie kent de sterkte van Uw toorn en de verbolgenheid, opdat U te vrezen bent? Verkondigen wij in onze tijd de sterkte van Zijn toorn? God is een vreselijk God, zo laat de Bijbel weten, een verterend vuur. Het is vreselijk om te vallen in handen van de levende God, Die echter óók liefde is. Dat evenwicht zou ik de evangelische beweging sterk toewensen.”

Wat is typisch evangelisch? „In ieder geval Youth for Christ”, zegt Teun van der Leer, rector van het baptistenseminarie aan de VU en „kind van de evangelische beweging.” „In de evangelische beweging begon het allemaal met rally’s, koffiebars, Flevo Festival, en noem maar op. De evangelische beweging is inmiddels een beweging van vele boeken, zodat je kunt zeggen: Meer dan Gideon is hier.”

Bram Rebergen, directeur van Youth for Christ Nederland, constateert dat 90 procent van de huidige jongeren niets meer weet van het Evangelie. „Al die jongeren weten niet wat wij geloven en hoe we dat vertalen naar de praktijk. Ik hoop dat er vele jongeren zullen opstaan, tegen de stroom ingaan en handen en voeten geven aan het Koninkrijk van God.”

Veelzijdig

Redacteur Laura Dijkhuizen noemt de evangelische beweging een „ontzettend veelzijdige” beweging. „Het laatste decennium regent het studies over de evangelischen. Het mooiste van ons boek is dat het voortkomt uit de evangelische beweging zelf.”

Het is een breed boek geworden, gezien de vele thema’s en gevoelige onderwerpen. „Er waren best momenten in deze geschiedenis waarbij we ons even wilden verstoppen”, aldus Dijkhuizen. „Wij wilden een positief, mooi monument maken. We noemden wel de gevoeligheden, zoals ten aanzien van kunst en muziek, maar met een mooie roze bril op. We zijn er trots op dat zo veel mensen zich hebben ingezet voor het Koninkrijk.”

Zoals Binnendijk de evangelischen van ‘rechts’ aanpakte, zo deed theologiestudente Katie Vlaardingerbroek als „evangelisch getraumatiseerde postevangelische” onderzoeker dit donderdag van ‘links’. „De evangelische beweging is altijd een importproduct geweest, met een jonge, soms puberale radicaliteit en met een zucht om altijd cultureel relevant te zijn. Dat kan een bron van zwakte zijn, want hoe zit het met de Bijbelse getrouwheid, de conservatieve theologie die voor evangelischen ook kenmerkend was? De evangelische beweging heeft postevangelische, postkerkelijke en postchristelijke afsplitsingen geschapen, die de laatste jaren erg aan het doorgroeien zijn. Is het succes van de beweging niet haar valkuil? We rennen maar door zonder enige reflectie op wie we echt zijn.”

Vlaardingerbroek en Binnendijk houden ons uit de comfortzone, luidde het commentaar van Van der Leer. „Misschien is dat wel typisch evangelisch.”