Het grootste project dat vertraging oploopt is de Jinghu-lijn, een hogesnelheidsverbinding tussen Sjanghai en Peking die volgens eerdere plannen voor de Olympische Spelen van 2008 in Peking klaar had moeten zijn. De opdracht voor de bouw van de 1307 kilometer lange spoorlijn, een project dat voorlopig op 11,5 miljard euro is begroot, wordt via een internationale aanbesteding gegeven. Dat proces zou voor het eind van dit jaar moeten beginnen.

De kaarten van de grote kanshebbers, een Duits en een Japans consortium, lijken echter veel minder gunstig nu de Chinese regering steeds meer nadruk begint te leggen op haar nieuwe ”de mensen eerst”-filosofie. Daardoor rijst de vraag of de vooruitstrevende Duitse en Japanse technologie wel geschikt is om de enorme transportproblemen in China op te lossen.

Het Duitse consortium wil een zweeftrein bouwen, een trein waarvan de wagens door een sterk magnetisch veld een eindje boven de bedding in de lucht worden gehouden, waardoor heel hoge snelheden en snel optrekken en afremmen mogelijk worden. Het is de allernieuwste technologie, zelfs in Duitsland is de zweeftrein enkel op een experimenteel traject in gebruik.

Peking begint echter oog te krijgen voor het enorme kosten van het Duitse voorstel -33 miljoen euro per kilometer- en het probleem dat de zweeftrein een eigen bedding nodig heeft die niet door andere treinen kan worden gebruikt. „We zouden het contract zeker in de wacht hebben gesleept als oud-premier Zhu Rongji aan de macht was gebleven”, zegt een Duitse ambtenaar die bij de onderhandelingen over het project betrokken is. „Maar de nieuwe leiders zijn minder weg van technologie. Ze hebben andere prioriteiten.”

Ook de Japanse Shinkansen leek tot voor kort een serieuze kandidaat. De ”kogeltrein” is in Japan heel winstgevend en is het stadium van de kinderziekten allang voorbij. De Chinese regering heeft de laatste tijd echter uit niets laten blijken dat ze nog warmloopt voor de Shinkansen-technologie. Dat heeft veel te maken met het verzet onder de Chinese bevolking tegen het Japanse voorstel. In augustus ondertekenden 80.000 mensen een via internet gepubliceerde petitie waarin de regering ertoe wordt opgeroepen het prestigeproject niet te gunnen aan de voormalige bezetter.

Een project dat al een stap verder was maar nu ook ter discussie wordt gesteld, is de bouw van het nieuwe hoofdkwartier van de staatsomroep Chinese Centrale Televisie (CCTV). Rem Koolhaas en Ole Scheeren van het in Rotterdam gevestigde bureau OMA tekenden het ontwerp voor het 530.000 vierkante meter grote gebouw, dat in het centrum van Peking moet komen en 495 miljoen euro zou kosten.

Er kwam echter kritiek van premier Wen Jiabao, die de prijs overdreven vond. OMA, dat het contract in 2002 in de wacht sleepte, zou vanuit Peking de vraag gekregen hebben de plannen te veranderen zodat het project minder duur uitvalt. Intussen zouden de Chinese leiders ook twijfelen aan de beslissing om de CCTV in het centrale zakencentrum van Peking onder te brengen. Ole Scheeren, projectbeheerder bij OMA, gaat er echter nog altijd van uit dat het CCTV-hoofdkwartier zal worden gebouwd zoals gepland.

De omstreden plannen voor de bouw van dertien dammen in de Nu, een rivier in de zuidelijke provincie Yunnan, staan eveneens op de helling. De dammen zouden verschijnen in een gebied dat omwille van zijn rijke biodiversiteit door Unesco is uitgeroepen tot werelderfgoed. Maar na protesten van milieuactivisten liet Wen Jiabao de werken verrassend genoeg opschorten. Volgens Wen moeten de bezwaren tegen de bouw van de dammen grondig worden onderzocht.

De Chinese regering wil de economische groei dit jaar beperken tot 7 procent om een gevaarlijke oververhitting van de economie tegen te gaan. Daarvoor moet ze fors op de rem gaan staan. In 2003 werd een groeicijfer van 9,1 procent opgetekend, en in het eerste kwartaal van dit jaar werd zelfs de 9,7 procent gehaald. Peking heeft de bouw van een nieuwe aluminiumsmelterijen opgeschort, en heeft ook aangekondigd dat de expansie van de staal- en de cementindustrie, de vastgoedsector en de automobielnijverheid zal worden beteugeld. De Volksbank -de centrale bank van China- heeft de banken sinds de zomer van 2003 al twee keer ertoe verplicht meer geld in reserve te houden, om te verhinderen dat er nog meer geld wordt uitgeleend aan allerlei projecten.

Anderzijds wil de regering meer werk maken van het rechttrekken van de sociale ongelijkheid die is ontstaan door de snelle groei van de afgelopen jaren. De enorme inkomenskloof en de werkloosheid in traditionele sectoren zoals de landbouw en de zware industrie kunnen tot sociale onrust leiden die het economisch wonder op losse schroeven zou zetten.