• Neem nu Zweden. De 54 christelijke scholen die verbonden zijn met Kristna Friskoleradet krijgen alle kosten vergoed (zowel voor het onderwijs als voor het gebouw). Het probleem voor deze scholen is echter dat de overheid sterke invloed eist op de inhoud van het onderwijs, wat juist op dit moment door deze scholen als levensbedreigend wordt ervaren. De mate van overheidsbemoeienis wisselt ook sterk per regering.

• Denemarken is wat minder gul. Daar krijgen de 35 scholen die zijn verbonden aan de Foreningen Kristne Friskoler 75 procent van alle kosten vergoed.

• In Noorwegen ligt dit nog weer anders: daar is voor alle vrije scholen 85 procent van de onderwijskosten voor de overheid. Scholen moeten zelf voorzien in de kosten van gebouwen. De Kristne Friskolers Forbund heeft contact met 80 christelijke basisscholen en 37 instellingen voor voortgezet onderwijs.

• In Duitsland is de situatie onoverzichtelijk, omdat alle zestien deelstaten er hun eigen onderwijsbeleid voeren. In Noord-Rijnland-Westfalen, de deelstaat die aan Nederland grenst, krijgen confessionele scholen 87 procent van hun kosten vergoed. Gemiddeld voorziet de staatsvergoeding in 40 tot 50 procent van alle kosten, zegt het Verband Evangelischer Bekentnisschulen. Dat verband heeft een netwerk van ruim dertig scholen over heel Duitsland.

• In het Verenigd Koninkrijk is ongeveer een derde van de scholen verbonden aan de (anglicaanse) Kerk van Engeland en ook wel aan de Rooms-Katholieke Kerk. Van de anglicaanse kerkscholen zijn er echter maar enkele die een belijdend protestantse identiteit hebben.

Daarnaast zijn er de laatste jaren hier en daar enkele ”free schools” gestart die wel door de overheid worden gefinancierd maar een eigen identiteit kunnen voeren. Omdat er ook alweer van deze scholen zijn gesloten, ontbreekt hier de continuïteit.

Er zijn in Engeland enkele groepen van vrije christelijke scholen die geen enkele vergoeding van de overheid krijgen. Zo’n dertig instellingen zijn verbonden aan de Christian Schools Trust (CST). Die scholen volgen min of meer hetzelfde curriculum. Daarnaast is er een groep van 50 scholen die zijn verbonden met Christian Education Europe.

• In de Britse provincie Noord-Ierland is er in het openbaar onderwijs altijd meer godsdienstige invloed overgebleven dan in Engeland en Schotland. Toch is er ook hier een groep van zeven vrije christelijke scholen. Die worden bestuurd door de Independent Christian School Board van de Free Presbyterian Church of Ulster (opgericht door wijlen ds. Ian Paisley). De schoolbesturen zijn direct verbonden aan de diverse classes van de 60 gemeenten.

• In vrijwel alle andere Europese landen –of het nu Frankrijk, Roemenië of Slowakije betreft– is er geen financiering voor zelfstandige christelijke scholen, hoewel er soms op kleine schaal uitzonderingen bestaan.