„Catechismus? Met die van ons?” Zo reageerde ik jaren geleden toen iemand opperde dat we zouden kunnen beginnen om onze jonge en nogal roerige jongens een catechismus aan te leren. Maar het werd een bijzondere ervaring.

We gebruikten een sterk vereenvoudigde versie van de Westminster Shorter Catechism. De eerste vragen zijn heel makkelijk en de antwoorden kort. Een kind van anderhalf roept triomfantelijk „God” als het de vraag krijgt: „Wie heeft jou gemaakt?” En bij de tweede vraag: „Wat maakte God nog meer” roept het: „Alles.” We ontdekten dat onze kinderen de dynamiek van vragen en antwoorden leuk vonden. Het was haast een spelletje voor hen. Ze ervoeren dat ze iets konden.

Mijn eerste ervaring met een catechismus voor kinderen was nog ongedachter. Als student aan het seminarie werkte ik een zomer voor een kerk in een deel van Philadelphia dat werd geterroriseerd door jeugdbendes. Daar hoorde ik van een jonge predikant in een nog slechter deel van de stad, die met veel vrucht onder kinderen werkte. Op zaterdagen kwamen er honderden kinderen en tieners. Ik ging kijken.

Basiskennis

Ik weet niet zeker wat ik verwachtte –lieve vrijwilligers met limonade, hugs en verhalen over Jezus– maar wat ik tot mijn ontsteltenis zag was een gebouw met meer dan 200 kinderen, verdeeld in leeftijdsgroepen, die de catechismus aan het leren waren! Ik ben niet vaak zo verbaasd geweest. Nooit had ik gedacht dat de catechismus bruikbaar kon zijn voor modern onderwijs. En zelfs al had ik dat bedacht, het zou niet in me opgekomen zijn hem voor evangelisatie te gebruiken.

De predikant was gewend aan ongelovige en verbaasde vragen. „Waarom leert u hun de catechismus uit het hoofd? Ze hebben het eenvoudige Evangelie nodig! Wanneer komt u daar aan toe?” Ik weet nog steeds wat hij zei: „Deze kinderen weten niets over God, Jezus of zonde. Ze hebben die woorden zelfs nooit gehoord, behalve als vloek. We bouwen hier aan basiskennis van woorden, ideeën en concepten. Die hebben ze nodig om te begrijpen waar we het over hebben als we hun vertellen over zonde en over de Zaligmaker Die daarvoor kwam.”

Ik was uitgedaagd, maar niet volledig overtuigd. Het zou kunnen, maar het leek me zo… zo middeleeuws om kinderen de catechismus aan te leren. Dat hun geestelijke vorming was verwaarloosd, veranderde daar niets aan. Een paar weken later ging ik echter overstag.

Ik coachte een 12-jarig meisje uit de buurt en deelde het Evangelie met haar. Dat dacht ik tenminste. Ik probeerde het goed aan te pakken en vroeg: „Weet je wat Pasen betekent?” Ze dacht even diep na en antwoordde: „Of het was toen die Man geboren werd of toen Hij stierf, dat ben ik vergeten.” Ik realiseerde me dat zij geen begripskader had voor mijn woorden. Ik wilde dat ik was begonnen met een catechismus.

Nog een laatste verhaal uit ons gezin. Jonathan, onze jongste, wachtte bij zijn gastouder tot ik hem ophaalde. In gedachten staarde hij uit het raam. Ze vroeg hem: „Waar denk je aan?” Haar vraag triggerde onbedoeld het volwassene-vraagt-ik-reproduceer-een-antwoord-deel van zijn hersenen. Hij antwoordde volgens de catechismus: God.”

„Wat denk je dan over God?” vroeg ze verrast. Ze kreeg een nog verrassender antwoord, een samenstelling van het tweede en het derde antwoord van de catechismus: „Hoe Hij alle dingen maakte voor Zijn eigen glorie.” Ze viel haast om. Het leek een mirakel. Maar het was gewoon de catechismus.

Tijd en toewijding

Nu geen verhaaltjes meer. Hoe komen mensen in de echte wereld, met 21e-eeuwse gezinnen, aan de tijd en de toewijding om zoiets te doen als het aanleren van een catechismus? Dat is een uitdaging. De meeste gezinnen die zelf bezig zijn, stoppen van tijd tot tijd en pakken de draad weer op (dat deden wij ook.) Het is veel makkelijker als je het samen met de kerkelijke gemeente kunt doen, of met een klein groepje, waarbij je elke week een vraag en een antwoord leert. Een moeder uit onze kerk schreef: „Wij gebruiken de catechismus in ons gezin op verschillende manieren. De ene werkt beter dan de andere, maar we geloven dat het erg belangrijk is. We hebben weleens een catechismus gebruikt als we de kinderen naar bed brachten. Verschillende keren hebben we als gezin catechismussen uit het hoofd geleerd en dat verzandde ook weer. Op de zondagsschool van de kerk onderwees ik hem aan 10- en 11-jarigen.

Ons gezin leert daardoor Gods waarheden in begrijpelijke vragen en antwoorden samen te vatten. Daardoor kunnen onze kinderen, als ze het leven en de wereld om hen heen ervaren, begrijpen hoe God werkte in het verleden, hoe Hij in hun levens werken zal en hoe Hij in de toekomst gaat werken. Als de moeilijke vragen van het leven onze weg kruisen, is de catechismus vaak de gids waardoor we in staat zijn onze kinderen de Bijbelse weg te wijzen.”

De sleutel is de overtuiging dat je je kind voorziet van het cognitieve fundament waarop de rest van zijn of haar geestelijke leven zal worden gebouwd. Of, om een ander beeld te gebruiken, je legt de aanmaakblokjes en de stukken hout in de open haard, zodat het vuur stabiel en krachtig brandt als de vonk van de Heilige Geest het hart van je kind in vlam zet.

De auteur is medeoprichter van de Redeemer Presbyterian Church in Manhattan en is getrouwd met predikant Tim Keller, met wie ze een schrijversechtpaar vormt. Dit artikel verscheen eerder op TheGospelCoalition.nl