Sinds het Italiaanse parlement groen licht gaf voor een lichte versie van het homohuwelijk, donderdag een jaar geleden, hebben 5604 mensen van gelijk geslacht elkaar het jawoord gegeven. Officieel is er niet sprake van een homohuwelijk, maar heet de verbintenis die twee mensen van hetzelfde geslacht aangaan een geregistreerd partnerschap.

Italië was het enige land in West-Europa waar homostellen geen recht hadden op een geregistreerd partnerschap. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg drong er bij Italië op aan te zorgen voor een adequate juridische bescherming van homoseksuele stellen.

Het geregistreerd partnerschap wijkt op een paar kleine punten af van het burgerlijk huwelijk. Zo kan de ene partner ervoor kiezen om de achternaam van de andere aan te nemen – het is geen verplichting. Het is daarnaast gemakkelijker om te scheiden. Homo’s kunnen binnen drie maanden van elkaar af, huwelijkspartners moeten ten minste een halfjaar wachten voordat een scheiding geformaliseerd is.

Seksuele trouw aan elkaar is niet noodzakelijk, zo staat er in de wet. Gehuwden moeten dat wel zijn. Ontrouw kan een reden zijn voor scheiding en kan daarmee financiële gevolgen hebben. De wet heeft alle uitzonderingssituaties ingeperkt om ervoor te zorgen dat het ‘homohuwelijk’ in de basis geen ‘heterohuwelijk’ is. Mocht bijvoorbeeld een van de huwelijkspartners van geslacht veranderen, dan wordt het huwelijk omgezet in een geregistreerd partnerschap.

Maar het grootste verschil is dat de zogenaamde adoptie van het stiefkind niet is toegestaan, dat wil zeggen dat het kind van de biologische ouder niet als zoon of dochter van de niet-biologi- sche ouder mag worden geregistreerd.

Volgens voorvechters van het homohuwelijk, die het geregistreerd partnerschap maar een slap aftreksel vinden, is dat een reden waarom zo weinig mensen zich als een stel hebben geregistreerd. „Degenen die hoopten dat hun kinderen door de wet zouden worden beschermd, zijn bedrogen uitgekomen”, zegt Marilena Grassadonia in het linkse dagblad La Repubblica. Zij is met haar vriendin getrouwd in Spanje, waar het homohuwelijk is toegestaan. Ze hebben dankzij een (anonieme) zaaddonor in Spanje drie kinderen op de wereld gezet. Grassadonia heeft één kind gebaard, haar partner beviel van een tweeling. In Italië wordt alleen de biologische moeder als ouder erkend, en dat vindt Grassadonia niet kunnen. „We zijn als een familie van de tweede divisie.”

Flop

La Repubblica noemt het geregistreerd partnerschap voor homo’s hoe dan ook een flop. De krant rekent voor dat vooral de laatste maanden de belangstelling is teruggelopen. In de eerste drie maanden van dit jaar werden er maar 369 ‘homohuwelijken’ afgesloten. Zeker in Zuid-Italië en op het platteland is de animo zeer laag. Op het eiland Sicilië, dat 5 miljoen inwoners telt, werden 75 partnerschappen gesloten.

In geheel Italië worden jaarlijks bijna 200.000 huwelijken gesloten, waarvan de helft kerkelijk.