De Nederlandse melkveehouders zijn in verwarring. Het fosfaatreductieplan, dat ertoe moet leiden dat de mestproductie dit jaar fors omlaaggaat, schudt op zijn grondvesten. Eind april kondigde staatssecretaris Van Dam (Economische Zaken) aan het afstoten van jongvee aan banden te leggen. Dat betekent een tussentijdse wijziging van de spelregels, die ertoe zal leiden dat veel boeren extra melkgevende koeien naar de slachterij moeten brengen. En als klap op de vuurpijl stelde de rechtbank in Den Haag vorige week de wettelijke regeling waarmee Van Dam het fosfaatreductieplan aan de sector heeft opgelegd, buiten werking voor enkele tientallen procederende boeren.

Hoe ernstig is de situatie?

„Het is van groot belang dat we de derogatie (Brusselse ontheffing die Nederlandse boeren toestaat om extra mest op grasland uit te rijden, TR) behouden. Dat vindt een grote meerderheid in de sector en in de politiek. Een van de voorwaarden is dat de veestapel wordt verkleind. De ministeriële regeling had tot doel de pijn te verdelen, zodat alle veehouders hun steentje zouden bijdragen. De jongste ontwikkelingen leiden tot veel vragen en onrust onder onze leden. Ons bestuur vond het belangrijk om een signaal af te geven. Dat is wat ik heb gedaan. Want het belang van de derogatie staat overeind. En we zijn al een eind op weg: de melkveestapel is al met 140.000 dieren gekrompen, ook het fosfaatgehalte in het veevoer is verminderd. We moeten nu doorpakken.”

Wat vindt u van de onrust onder boeren?

„Die moeten we niet groter maken, maar ik wil die ook niet bagatelliseren. Speculeren over de gevolgen heeft geen zin. Het is nu aan de overheid om richting te geven.”

Volgens advocaten van de procederende boeren kunnen anderen met de uitspraak van de rechter in de hand de fosfaatreductieregeling ook aanvechten. Wat betekent dat?

„De uitspraak geldt voor zo’n vijftig boeren. Het is aan het ministerie om te bepalen of de regeling eventueel moet worden aangepast. Ik ga de discussie niet vertroebelen. We moeten het hoofd koel houden.”

In de vakpers wordt gesuggereerd dat u met uw oproep boeren ervan wilt weerhouden ook een procedure te starten.

„Daar is geen sprake van. Vanuit onze leden kwamen vragen hoe FrieslandCampina in deze kwestie staat. Daarom ben ik met mijn reactie gekomen. Ik heb begrip voor de moeiten van onze leden. De bestuursleden van onze coöperatie zijn ook boer, ook wij hebben koeien moeten afvoeren. Maar boeren zijn ondernemers, we moeten inspelen op ontwikkelingen zoals die zich nu voordoen. Laten we solidair zijn met elkaar en ons niet tegen elkaar laten uitspelen. Dan is het goed om eerst eens tot tien te tellen en goed na te denken; zie het in het licht van het grote belang. Ik heb er vertrouwen in dat het goed komt. Boeren zijn verstandige mensen, ze weten heel goed wat ze doen.”