Gaat dit over de uitbuiting van chauffeurs in de transportwereld?

Allereerst is het goed om te beseffen dat dit niet de hele transportsector betreft. Het overgrote deel van de Nederlandse transportbedrijven werkt keurig volgens de cao. Slechts een zeer klein deel laat via schijnconstructies –zogeheten brievenbusfirma’s– goedkope Oost-Europese chauffeurs wekenlang in Europa rondrijden tegen een schamel loon.

Maar blijkbaar mag dat dus wel volgens de rechtbank.

Dit specifieke geval ligt iets anders. De FNV heeft twee zaken aangespannen tegen een Nederlands transportbedrijf en twee buitenlandse bedrijven die tot hetzelfde concern behoren. Deze vestigingen verzorgen in opdracht van het Nederlandse transportbedrijf internationeel vervoer.

Zijn dat dan geen brievenbusfirma’s?

Er hebben volgens het hof „wezenlijke activiteten” plaats, dus gaat het hier niet om een schijnconstructie. Verder is niet gebleken dat de betreffende chauffeurs hun werk tijdelijk in Nederland verrichtten. Het gaat om transporten die slechts voor een klein deel in Nederland plaatsvonden en voor het overgrote deel in het buitenland. Het hof komt daarom tot de conclusie dat de cao in Nederland in deze zaak niet gelden voor de buitenlandse chauffeurs die in dienst zijn van de buitenlandse nevenlocaties.

Maar er zijn toch regels die deze praktijken tegengaan?

Dat is precies waar de FNV ook op wijst. Volgens de vakbond is voor deze buitenlandse chauffeurs de zogenoemde charterbepaling van toepassing. Dat is een artikel uit de cao Goederenvervoer Nederland die regelt dat een Nederlands transportbedrijf dat een buitenlands concern opdracht geeft om een transport te verrichten, de Nederlandse arbeidsvoorwaarden moet toepassen als het transport vertrekt uit Nederland. Maar omdat het nu gaat om chauffeurs die slechts even in Nederland verblijven, is die regel niet van kracht, zegt het hof.

Waarom vindt de FNV het zo belangrijk dat de Nederlandse cao geldt voor deze chauffeurs?

Omdat deze cao vele malen beter is dan de arbeidsvoorwaarden die gelden in Hongarije. Een van de twee zaken is dan ook mede aangepannen door een aantal Hongaarse chauffeurs. Er is namelijk ook nog de Europese Detacheringsrichtlijn die bepaalt dat een werknemer die tijdelijk in een EU-land werkt, de arbeidsvoorwaarden krijgt toegekend van dit land als die gunstiger zijn dan die van het land van herkomst.

Welke gevolgen heeft de uitspraak?

Dat buitenlandse chauffeurs die in dienst zijn bij een buitenlandse nevenvestiging van een Nederlandse transportbedrijf, geen Nederlands loon krijgen. Dat krijg je pas als je aantoonbaar werk in Nederland verricht. Voor chauffeurs is dat lastig aan te tonen, omdat Nederland een doorvoerland is en er meestal geen sprake is van langdurig verblijf. Ook het eventuele vertrek vanuit Nederland is lastig te bepalen, omdat bedrijven altijd proberen terugvrachten te organiseren. Dit om materieel en personeel zo efficiënt mogelijk in te zetten. En is een terugvracht aan te merken als vertrekpunt of niet?

Het hof wijst de beide zaken nu terug naar de kantonrechter, zodat die een beslissing kan nemen met inachtneming van de conclusies van het hof.

Hoe reageerde de FNV?

Die is natuurlijk teleurgesteld. „Het is een slecht arrest”, aldus Edwin Atema van FNV Vervoer dinsdag tegenover de NOS. „Het doet geen recht aan eerdere uitspraken van het Europees Hof.” Volgens Atema is de strijd nog niet gestreden, want er is nog de mogelijkheid van cassatie. „Maar we gaan dit arrest eerst goed bestuderen.”