De Europese Commissie oordeelde eerder op de dag dat de wet in strijd is met het recht op onderwijs, academische vrijheid en vrije vestiging en begon een juridische procedure. Hongarije krijgt een maand voor een formele reactie.

Door de wet dreigt de gerespecteerde Central European University (CEU) in Boedapest haar deuren te moeten sluiten. Die werd in 1991 opgericht door de Hongaars-Amerikaanse miljardair en filantroop George Soros.

Orbán noemde Soros een „financiële speculant” en zei dat deze „vijand van de euro” daarmee de levens van miljoenen Europeanen heeft verwoest. Volgens hem is de wet alleen bedoeld om de regels voor alle hogeronderwijsinstellingen gelijk te schakelen „ongeacht hoe machtig de eigenaar is”.

Vicevoorzitter Frans Timmermans, verantwoordelijk voor grondrechten, zei dat het oordeel van de commissie op feiten is gebaseerd. Hij noemde de CEU „de parel in de kroon” van het Europa van na 1989.

Timmermans gaf ook een opsomming van onjuistheden in een nationale raadpleging met de titel ‘Stop Brussel’ die de Hongaarse regering deze maand verspreidde. Orbán zei dat de vragenlijst een „creatieve manier” is om het vertrouwen van burgers in de EU te herstellen. Volgens hem staat Hongarije achter de EU, hoewel hij met veel aspecten „ongelukkig” is. Die wil hij „corrigeren”.

Veel parlementariërs wezen op problemen in Hongarije rond de persvrijheid, de onafhankelijkheid van rechters en de omgang met migranten. Velen van hen willen een procedure activeren waardoor het land zijn stemrecht in de EU kan kwijtraken. Manfred Weber, fractievoorzitter van de Europese Volkspartij waarvan Orbáns Fidesz-partij deel uitmaakt, was wel kritisch, maar neemt vooralsnog geen afscheid van Fidesz. Volgende maand stemt het parlement over een resolutie over Hongarije.