Fotografeert Trees met haar smartphone een mooie zonsondergang op de Veluwe, dan kan ze op Instagram zomaar een like krijgen van, pak ’m beet, Marco uit Italië. Van wildvreemden tot familie en vrienden: er is een publiek voor je fotografietalent. Met die wetenschap loont het de moeite om foto’s te bewerken voordat ze online gaan. Want hoe gelikter, hoe meer likes.

Instagram, een foto-app met honderden miljoenen gebruikers, staat bekend om de kant-en-klare filters die zelfs van een vaalgrijze plaat nog iets kleurigs maken – of andersom, voor wie zo’n fletse foto wel vintage vindt. Maar de app biedt ook uitgebreide mogelijkheden om handmatig de kwaliteit van foto’s op te krikken. Hier wat meer contrast, daar iets meer scherpte. De horizon recht, de achtergrond vervaagd. Ietwat extra structuur, een betere witbalans. Het klinkt misschien bewerkelijk, maar het is slechts een kwestie van wat draaien en schuiven op het scherm van de smartphone. Zienderogen wordt de lucht blauwer, het strand witter, de huid bruiner.

Prisma

Een andere gratis foto-app is Prisma. De applicatie, beschikbaar voor iOS en Android, beleefde vorig jaar een stormachtige opkomst en heeft nu naar schatting meer dan 5 miljoen actieve gebruikers. Bijzonder aan Prisma is dat de app je foto’s niet zomaar filtert, maar ze compleet ombouwt tot een heus kunstwerk. Op dit moment is er keuze uit zo’n veertig verschillende kunststijlen: van expressionisme tot popart en van Monet tot Mondriaan.

De app maakt zich er niet makkelijk van af. Secondenlang is Prisma aan het werk om een zojuist met de app gemaakte foto van een bloementafereel om te vormen tot een kunstwerk in Mondriaanstijl. Maar dan krijg je ook wat: een schilderij van een felrode tulp met op de achtergrond ontelbare rechthoekige kleurvlakken, gescheiden door zwarte lijnen. De meester zelf zou er vreemd van staan te kijken, met zijn lijm en plakband. Vind je dit toch wat veel van het goede, dan valt met een schuifknop de gewenste kracht van het effect in te stellen: ietsjepietsje Mondriaan kan ook.

Snapseed

Simpele bewerkingsopties zoals roteren en bijsnijden biedt Prisma niet, laat staan geavanceerde. Daarvoor kan de (amateur)-fotograaf terecht bij Snapseed, uit de stal van Google. Deze app plaatst foto’s letterlijk in een ander perspectief. Met de optie ”transformeren” kantel je een foto subtiel om de horizontale of verticale as, zodat het lijkt alsof je het onderwerp meer van boven, onder of opzij beziet. Het resultaat is bedrieglijk echt.

Een van de nieuwste functies van de kosteloze app is ”uitbreiden”, de tegenhanger van bijsnijden. Intelligent als Snapseed is, weet hij een foto-onderwerp van extra omgeving te voorzien. Staan er op de foto witte bloemen en klimop? Snapseed fantaseert er, bordurend met pixels, links en rechts nog een perkje bij en laat de hedera voortwoekeren. De techniek staat voor niets.

Google Fotoscan

Ook met oude foto’s, beduimeld, door de tand des tijds vergeeld of rood verkleurd, weet de smartphone tegenwoordig raad. Google Fotoscan is een ideale app om kiekjes uit het analoge tijdperk te digitaliseren. Wie weleens geprobeerd heeft een foto van een foto te maken, zal het herkennen: er is altijd wel een weerspiegeling die roet in het eten gooit. Is het niet een lamp of raam, dan wel het lichte hoesje van de telefoon waarmee je de foto-van-een-foto wilt maken. En flitsen is zeker geen succes, of de foto moet wel heel mat zijn.

Google heeft hier iets op gevonden. De app Fotoscan vraagt de gebruiker eerst om de gehele foto in een kader te vangen. Daarna verschijnen er vier stippen in beeld, in elke hoek van de foto één. Terwijl de flitser zo nodig bijlicht, maak je met de camera een omtrekkende beweging langs de hoeken van de foto. Heb je niet zo’n vaste hand, dan wacht je een vermaning: „Kantel de camera niet!” Bij elke stip wordt een foto genomen. Vervolgens maakt Fotoscan in enkele seconden van vijf beelden één foto, waarbij glans en weerspiegeling worden weggefilterd.

Digitaliseren is zo een koud kunstje, en nog leuk ook. De gescande foto’s kunnen worden opgeslagen op de filmrol van de smartphone. Al heeft Google liever dat je de foto’s „veilig” bewaart in de cloud, oftewel in Google Foto’s.

Photoshop Express

Het begon allemaal met Photoshop, het fotobewerkingsprogramma dat het tot een werkwoord in de Van Dale schopte. Wie eraan verknocht is, hoeft het op de smartphone niet te missen. In de gratis app Photoshop Express heten de ruim veertig filters ”looks”. Ze hebben namen zoals ”WarmeVintage”, ”Geheugen” en ”Jaren60tvbeeld”. De hang naar vervlogen tijden, toen beelden nog sepia waren, of korrelig, is kennelijk groot. Als uw foto niet vergeeld is, dan maken we die vergeeld. Want het is 2017.