De fosfaatmaatregelen in de melkveehouderij doen pijn. Heel veel pijn. Tienduizenden gezonde koeien dreigen afgevoerd te worden naar het slachthuis. Verschillende melkveehouders zitten in de knel en weten niet of hun bedrijf overeind kan blijven (RD 13-3).

Linksom of rechtsom, het gaat uiteindelijk om de waterkwaliteit. Dat is waar de Europese Commissie Nederland uiteindelijk op afrekent. Bij staatssecretaris Van Dam van Landbouw lijkt dat doel helaas uit beeld geraakt. Want de fosfaatwet verandert niets aan de waterkwaliteit.

De afgelopen jaren leren ons dat de generieke aanscherpingen van mestnormen weinig effect meer hebben op de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater. Ondanks de aanscherpingen boert de bodem achteruit.

Ik constateer bovendien dat in veel gebieden de bemesting door boeren ook geen probleem vormt voor de waterkwaliteit. Het is hoog tijd voor een gebiedsgericht mestbeleid dat de problemen bij de wortel aanpakt. Maatwerk dus.

Als Nederland in Brussel met een goed verhaal komt, kunnen we alsnog speelruimte krijgen om de fosfaatwet te versoepelen.

Een tweede punt betreft de gedwongen afvoer van gezonde, ook drachtige, koeien. Het is altijd de lijn van de SGP geweest om te voorkomen dat gezond vee noodgedwongen wordt geslacht. Massale slachting moet dan ook voorkomen worden, dan wel tot een minimum beperkt. Daarom dient de melkveehouderij meer fosfaatruimte te krijgen. Dan hoeven dieren niet nodeloos geslacht te worden.

Dat is betrekkelijk eenvoudig te regelen. De SGP heeft bij debatten over de fosfaatwet moties ingediend om via een (opkoop)-regeling productierechten van stoppende varkensbedrijven over te hevelen naar de koeienboeren. Verschillende varkenshouders willen stoppen, maar kunnen hun deuren nog niet sluiten vanwege de te hoge schulden.

Helaas kregen onze moties onvoldoende steun in de Tweede Kamer. Enkele partijen in de Tweede Kamer die zeggen op te komen voor de boeren, lieten het afweten en stemden tegen. Ik hoop dat CDA-Europarlementariër Schreijer-Pierik, die een opkoopregeling voor de varkenshouderij steunt (RD 22-3) haar collega’s in de Tweede Kamer wat kan bij- en ompraten.

Verder proberen we staatssecretaris Van Dam aan z’n verstand te peuteren dat hij zich in Brussel sterk moet maken om de fosfaatexport naar fosfaatarme landen niet mee te laten tellen in het berekenen van het fosfaatplafond. Die landen kunnen dit fosfaat namelijk juist goed gebruiken.

Verschillende melkveebedrijven zitten in de knel. Zo zijn er die al geruime tijd voordat de fosfaatwet in zicht was, opdracht hebben gegeven voor uitbreiding van hun bedrijf. Ze hebben daarvoor geld geleend, hebben stallen laten bouwen, en krijgen nu ineens te horen dat ze op de referentiedatum onvoldoende of geen koeien op stal hadden staan en dus naar fosfaatrechten kunnen fluiten. Deze bedrijven dreigen nu om te vallen door de financiële verplichtingen die als een molensteen om hun nek hangt. Dat is natuurlijk onbehoorlijk bestuur. De SGP wil zo snel mogelijk een brede knelgevallenregeling voor deze groep boeren, inclusief fosfaatruimte.

Wat het slachten van drachtige koeien betreft: de SGP wil dat voorkomen. Vervoer van hoogdrachtige koeien is nu al verboden, en dat moet zeker zo blijven. Maar de motie van mevrouw Thieme om een einde te maken aan het slachten van drachtige koeien, was nauwelijks onderbouwd en ongericht. Die bood geen oplossing voor het probleem dat nu op tafel ligt.

Als SGP hebben we juist eigen moties ingediend om met de daad ervoor te zorgen dat melkveehouders niet gedwongen worden drachtige koeien naar het slachthuis te brengen. Dat verschillende partijen die Thiemes motie steunden de SGP-moties niet steunden, vind ik jammer en niet consequent.

Het stuit me daarbij tegen de borst dat partijen zoals D66 en de Partij voor de Dieren wel oog hebben voor ongeboren kalveren, maar niet thuis geven als het gaat om de bescherming van ongeboren kinderen.

De auteur is Tweede Kamerlid voor de SGP.