Bij de Jouster Klokkenmakerij staat de tijd stil
Het getik van tientallen stoel- en staartklokken vult de kleine showroom van de Jouster Klokkenmakerij. Twee ruimtes verder staan grote machines voor het draaien van tandwielen, boven restaureert een schilderes de wijzerplaat van een antieke klok. Hier werken ambachtslieden op exact dezelfde manier als honderden jaren geleden. Alsof de tijd heeft stilgestaan.
Voor eigenaar Dennis Canrinus (39) heeft een Friese staartklok geen geheimen. Hij kent de plek en functie van elk tandwieltje en weet de slinger op de seconde nauwkeurig af te stellen. Zijn werknemers zijn eveneens ambachtslui, of het nu om het draaien van tandwielen gaat of om het beschilderen van een wijzerplaat.
In de kleine showroom met oudgroene toonbank en tientallen Friese stoel- en staartklokken aan de muur vertelt Canrinus over het bedrijf dat hij vier jaar geleden overnam en waar hij al sinds zijn negentiende jaar werkt. Af en toe doorbreekt een klok met een heldere slag zijn verhaal als een kwartier of halfuur voorbij is. „Dit zijn sieraden voor in de huiskamer. Zonder zo’n klok is het stil.”
De Jouster Klokkenmakerij bestaat nu bijna veertig jaar. De vorige eigenaar woont naast het pand in het centrum van Joure en komt nog regelmatig een kijkje nemen. „We hebben hier geen geheimen, ook niet voor onze klanten. Ze mogen overal komen.”
Als het om de klantenkring gaat, ziet Canrinus vooral mensen die van vader en moeder of opa en oma een klok hebben geërfd. „Je ziet bij hen liefde voor zo’n uurwerk, ze zijn er mee opgegroeid. We krijgen soms exemplaren binnen die helemaal uit elkaar liggen en tientallen jaren ergens op een zolder hebben gelegen. Waar andere bedrijven nee zeggen, zeggen wij juist ja. Elke klok is een uitdaging.”
De focus van de Jouster Klokkenmakerij ligt op het restaureren en repareren van allerhande uurwerken. „Daarnaast verkopen we nieuwe, gebruikte en antieke Friese stoel- en staartklokken.”
Een klokkenmaker in Joure is geen bijzonderheid. Tussen 1830 en 1870 waren er zo’n negentig te vinden. Het Friese dorpje dankt er onder meer zijn bekendheid aan. Anno 2017 zijn er nog twee over. Concurrentie is er dus nauwelijks. Het maken van een klok gaat volgens Canrinus nog altijd op dezelfde manier als 300 jaar geleden. „Als je hier binnenstapt, ga je terug in de tijd. Natuurlijk gebruiken we nu machines die er vroeger niet waren. Maar het in elkaar zetten van een klok is niet veranderd.”
Dat laat volgens Canrinus zien dat de Friezen hun tijd ver vooruit waren. „Een Friese staartklok loopt gerust veertig of vijftig jaar zonder problemen. Af en toe een beetje olie in de raderen; dat is genoeg. Als we een nieuwe klok afleveren, weten we dat we die klant voorlopig niet terugzien. Je koopt een klok voor het leven.”
In de werkplaats achter de showroom, die volstaat met zware gietijzeren machines, hangen tientallen klokken. Prachtige antieke exemplaren, maar ook nieuwe die klaar zijn voor aflevering. Canrinus wijst op een staartklok in een matzwarte kast. „Zo’n kleur mocht vroeger niet. Een Friese klok moest bepaalde kenmerken hebben. Nu maken we alles wat de klant vraagt.”
Het aantal nieuwe klokken dat de Jouster Klokkenmakerij verkoopt, is niet bijster groot. Concurreren met een Actionklok van een tientje is niet te doen. „In de tijd voor de crisis verkochten we er zo’n honderd per jaar. Nu zijn dat er nog twintig. Wel zien we een toename. Een mooie staartklok mag weer in een modern vormgegeven woonkamer.” In de showroom hangt een in eiken uitgevoerd exemplaar. Het prijskaartje vermeldt 3200 euro.
Reparatieprojecten zijn er te over bij de klokkenmakerij. Buiten de Friese klokken om –en dat is de hoofdmoot– zijn dat er zo’n twee per week, dus honderd per jaar. „Waarbij we met de ene klok een halve dag bezig zijn en met een andere twee weken.”
Als klanten de gedraaide trap naar boven oplopen, komen ze in het domein van schilderes Lipkje Ferwerda. Ze is net bezig met de restauratie van een eeuwenoud uurwerk. „Na het verwijderen van drie lagen oude verf kwam de oorspronkelijke afbeelding tevoorschijn. Aan de hand van naslagwerken kon ik achterhalen wie de oorspronkelijke schilder was. Daarna heb ik het originele beeld erbij gevonden. Dat gaan we er weer op zetten.”
Ferwerda werkt al jaren als schilderes bij de Jouster Klokkenmakerij. „We restaureren uurwerken, maar schilderen ook nieuw. En ook hier geldt: wat de klant wil, maken we. Als je een familieportret op de wijzerplaat wilt, dan zorgen we daarvoor.”
De Friese klokken zijn in de loop van de tijd de hele wereld over gegaan. Canrinus onderhoudt dan ook contact met klanten uit Amerika en Nieuw-Zeeland. „Via FaceTime of WhatsApp laten we zien hoe ze zelf reparaties kunnen uitvoeren. En anders is een klok uit Nieuw-Zeeland binnen 72 uur hier. Wat dat betreft gaan we dus wél met onze tijd mee.”
Bedrijfsgegevens
Bedrijf: Jouster Klokkenmakerij
Waar: Joure
Sinds: 1979
Jaaromzet: 110.000 euro
Aantal medewerkers: 4 à 5