Helaas doet zich opnieuw een bedreiging voor: in grote delen van zuidelijk Afrika rukt de legerworm op, een rups die onstuitbaar door de maisvelden trekt en deze genadeloos kaalvreet. Als je in dergelijke omstandigheden moet leven, komt de bede ”Geef ons heden ons dagelijks brood” wel in een ander daglicht te staan.

Het zal met de levensomstandigheden te maken hebben dat de mensen een groot religieus besef laten zien. Het geloof in God en de afhankelijkheid van Zijn zegen zijn op straat tastbaar aanwezig: een kapperszaak met de naam ”God is liefde”, een restaurant met op de gevel: ”God kan het doen”, een auto met op de voorruit: ”God faalt nooit”. Ook in gesprekken merk je dat God voor de mensen realiteit is. Ze weten zich afhankelijk van Hem en zijn zich ervan bewust dat Hij hun leven bestuurt.

Helaas is ook in Malawi niet alle geloof zaligmakend. Er is veel geloof in duistere machten. Toverij speelt op de achtergrond soms een grote rol. En de valse profeten die welvaart beloven in ruil voor aansluiting bij hun kerk, weten duizenden aan zich te binden. Ook in het gereformeerde kerkelijke leven is niet alles goud wat er blinkt. Er zullen mensen lid worden van de kerk omdat er voedseluitdelingen plaatsvinden, en niet uit honger naar het Woord. Daar zijn wij niet verantwoordelijk voor. Wel is het onze verantwoordelijkheid om het Woord te verkondigen én tegelijk de noden te lenigen, naar het bevel van de Meester: „Geeft gij hun te eten.”

Het zijn niet alleen christelijke organisaties die gebruikmaken van de ontvankelijke voedingsbodem voor religie. Ook het geloof in Allah is aan een opmars bezig. Op auto’s verschijnt de spreuk: ”Allah is groot”, en er verrijzen nieuwe, met buitenlands geld gefinancierde moskeeën, van waaruit opgeroepen wordt tot gebed.

Juist vorige week werd bekend dat de islam in 2070 wereldwijd de grootste godsdienst zal zijn. Hoe komt het toch dat de leer van Mohammed zo snel ingang vindt? En waarom blijft het christendom daarbij achter? Dat heeft niet te maken met de boodschap die gebracht wordt, maar vooral met de bagage die de boodschapper meebrengt. Sommige moskeeën vormen een geheel met een gezondheidscentrum en een school. In de dorpen waar de islam het voor het zeggen krijgt, gaan de vrouwen gekleed in kleurige jurken onder een zwarte hoofddoek. En ongetwijfeld wordt er ook voedsel verstrekt.

De oprukkende islam vormt een groot gevaar, zowel in Afrika als in Europa. Waarom zijn christelijke organisaties niet in staat om hier een dam tegen op te werpen? Komt dat door de kerkelijke verdeeldheid? Of zitten we te vast aan onze welvaart? Bij elk bezoek aan Afrika constateer ik dat mijn weelde niet kan bestaan in het licht van hun armoede. Na thuiskomst duurt dat gevoel helaas maar even. Als christenen niet bereid zijn om daadwerkelijk te delen, maken ze de woorden van de Meester krachteloos.

Ten slotte is het de vraag of christenen in Europa daadwerkelijk geloven in woord en daad wat ze met de mond belijden. Is het –gereformeerde– christendom inmiddels niet zodanig verwaterd en geseculariseerd dat er weinig aantrekkingskracht van uitgaat? Het zal toch niet zo zijn dat Afrikanen door onze lauwheid verhinderd worden in te gaan en een prooi van een valse godsdienst worden?

Reageren? welbeschouwd@refdag.nl