De houding van het CDA is: zorg dat je bij een toekomstige regering aan tafel zit en blijf daar zitten zodat je je invloed kunt aanwenden en probeert te redden wat er te redden is.

CU en SGP zeggen op te stappen als een voorstel voor een wettelijke regeling voor stervenshulp bij de coalitieonderhandeling niet van tafel gaat. Zij kunnen het niet over hun hart verkrijgen om op enigerlei wijze mee te werken aan een aanpassing van de in hun ogen toch al veel te soepele regels voor levensbeëindiging.

De kwestie is reëel. D66 wil het mensen die zeggen klaar te zijn met het leven gemakkelijker maken om te kiezen voor de dood. Om hen te helpen moeten gekwalificeerde mensen worden aangesteld. Dat betekent dus dat er een opleiding tot stervensbegeleider moet komen. Welke samenleving kent dat? Bovendien wil D66 op termijn ook af van een leeftijdsgrens die men eerst gepasseerd moet zijn wil voldaan kunnen worden aan een verzoek tot stervenshulp.

CU en SGP hebben op fundamentele gronden groot bezwaar tegen deze plannen. Voor hen is menselijk ingrijpen met het doel het einde van een mensenleven te bespoedigen principieel onaanvaardbaar. Daarom is het idee voor hen onbespreekbaar. Het CDA voelt dat mee, maar wil er wel over praten. Buma’s argument is dat je anders helemaal niets bereikt.

Dat laatste klinkt aannemelijk. En het is ook waar dat het verleden heeft geleerd dat de betrokkenheid van de christendemocraten bij ethische thema’s een remmende werking heeft gehad. In de perioden dat zij niet in de regering zaten werden forse stappen gezet waardoor de wetgeving zich verder verwijderde van Bijbelse normen. Dat valt zeker niet te ontkennen.

Toch is alles te zeggen voor het onwrikbare standpunt van CU en SGP als het gaat om de kwesties van leven en dood. De geschiedenis heeft namelijk ook geleerd dat meepraten vaak wel leidt tot vertraging of afzwakking van forse stellingnames, maar dat intussen de trein wel voortgaat. Niet in denderende vaart, maar wel met een gestage gang. En zo passeert men ongemerkt en waarschijnlijk ongewild een grens, die Bijbels gezien niet gepasseerd kan en mag worden.

VVD-leider Rutte, pragmatisch en slim als hij is, heeft inmiddels laten weten dat naar zijn oordeel de wetgeving voor levensbeëindiging de komende periode niet zal worden aangepast. Daarmee probeert hij met het oog op komende coalitieonderhandelingen de deur naar CU en SGP open te houden. Hen zou hij weleens nodig kunnen houden. Dat klinkt sympathiek, maar heeft ook zeker een gevaar in zich. Nog vier jaar onduidelijkheid en discussie maakt mensen murw en dat kan verzet breken.

Daarom moeten CU en SGP helder zijn en blijven. Wat D66 wil, kan niet. En ja, soms betekent dat dan aan de kant staan. Maar of de samenleving nu luistert of niet: er zijn dingen die blijvend gezegd moeten worden.