Weerwoord: Onderzoek graf van Jezus bewijst niets over Zijn opstanding
Vorig jaar herfst werd het met veel bombarie aangekondigd: het graf van Jezus zou worden geopend en wie weet wat men allemaal zou ontdekken! Sindsdien is het opvallend stil gebleven. Heeft het onderzoek niets opgeleverd? Is dat een slecht teken voor de betrouwbaarheid van het christelijk geloof?
JA
Het onderzoek betrof de ruimten onder de zogeheten Heilig Grafkerk in Jeruzalem. De gehele kerk wordt gerestaureerd, wat een project van jaren is. Maar het veronderstelde graf van Christus werd slechts gedurende een paar dagen in oktober 2016 geopend, onderzocht en gefotografeerd.
Het is waar dat allerlei mensen in de herfst opgewonden waren over dit nieuwe onderzoek naar het graf van Jezus. Dat kwam overigens mede door een publiciteitscampagne van het tijdschrift National Geographic, dat het onderzoek sponsorde en opgewonden persberichten rondstuurde.
Maar uiteraard is het graf van Jezus voor christenen een belangrijke plaats en waren we benieuwd naar de resultaten van het onderzoek. Stel je voor dat het lichaam van Jezus zou worden gevonden. Dan staat heel het christelijk geloof op losse schroeven. „Als Christus niet is opgewekt, dan is onze prediking zonder inhoud, en zonder inhoud is ook uw geloof”, zegt de apostel Paulus (1 Kor. 15:14). Tot dusverre zijn er echter geen resultaten gemeld.
NEE
In zekere zin is geen bericht goed bericht. Het graf van Jezus was leeg op de paasmorgen en ook nu is er blijkbaar geen spoor van een lichaam gevonden. Dat werd overigens ook niet verwacht. Niet door christenen, want die geloven in de opstanding van de Heere. Maar ook een ‘neutrale’ onderzoeker zal niet hebben verwacht nog een lichaam aan te treffen.
Vrijwel alle deskundigen zijn het er wel over eens dat de Heilig Grafkerk inderdaad staat boven de meest waarschijnlijke plaats van het graf van Jezus. De plaatselijke traditie gaat terug tot het begin van de tweede eeuw. Toen bouwde de Romeinse keizer Hadrianus hier een tempel, in een poging het geloof in Christus en Zijn opstanding af te troeven.
Bovendien lag de plaats oorspronkelijk buiten de muren van Jeruzalem zoals die in de eerste eeuw waren. Al vrij snel daarna werd de stad uitgebreid en kwam het graf binnen de muren te liggen. Dat men desondanks toch deze plaats aanwees, maakt daarom een betrouwbare indruk.
In de naaste omgeving liggen ook andere grafkamers uit de eerste eeuw, wat suggereert dat hier een soort begraafplaats was. De concurrerende plaats elders in de stad, de graftuin, werd pas in de negentiende eeuw aangewezen als graf van Jezus en heeft dus veel zwakkere papieren.
Maar de oorspronkelijke rustplaats-voor-drie-dagen van de Heere Jezus is in de loop van de eeuwen al herhaalde malen verstoord. Keizer Constantijn liet er in de vierde eeuw voor het eerste een kerk bovenop bouwen, en ging daarbij weinig zorgvuldig te werk: de complete bovenkant van de grot werd verwijderd. Deze kerk werd in de zevende eeuw verwoest door de Perzen, en een volgende kerk op dezelfde plaats werd in de elfde eeuw door moslims vernietigd. Ik zal de lezer de verdere bouwgeschiedenis besparen, maar het is duidelijk dat het graf van Jezus niet ongeschonden uit 2000 jaar geschiedenis is gekomen.
Eeuwen geleden werd de oorspronkelijke rots in de eigenlijke grafkamer bekleed met een laag marmer, ter bescherming. Bij het recente onderzoek is dat marmer verwijderd, gereinigd en na een paar dagen weer teruggeplaatst. De onderzoekers hadden inmiddels vastgesteld dat de kalksteenrots eronder er nog was. Diezelfde conclusie was in de vorige eeuw ook al getrokken. Die onderliggende rots kan heel goed de plaats zijn waar het lichaam van Christus lag van Zijn begrafenis tot de paasmorgen – maar bewijzen kunnen we dat niet.
Overigens zijn er weinig mensen die ontkennen dat de Heere Jezus heeft geleefd en aan een Romeins kruis is gestorven. Ook Zijn begrafenis wordt amper ontkend. Het probleem zit in de opstanding, want dat zou een wonder zijn en daarom haken velen hier af. Maar een betere verklaring voor het lege graf is er niet.
Waarom het dus gaat is niet dat het graf in oktober 2016 leeg was, maar dat het op de paasmorgen leeg was. En daarvan getuigen Paulus en de vier evangelisten eenstemmig. Dit feit, samen met de verschijningen van de Heere Jezus, overtuigde de eerste ooggetuigen, onder wie de vrouwen die Hem pas nog hadden begraven. Hun Heere leefde weer!
DUS
Het nieuwe onderzoek bewijst niets over de opstanding van de Heere Jezus. Dat kan natuurlijk ook niet, want we hebben nu geen lichaam en geen ooggetuigen meer. Maar evenmin heeft het argumenten opgeleverd die de opstanding in twijfel trekken. Wij geloven er dus nog steeds in.