Thuisbevallen juist populair in Veenendaal
Steeds meer moeders kiezen ervoor om in het ziekenhuis te bevallen, zo bleek uit de landelijke cijfers over 2015. Slechts 13 procent van de moeders krijgt thuis een kindje. Maar niet in Veenendaal, het werkgebied van arts en verloskundige Rosanne van Dam.
Traditioneel werd er altijd al veel thuis bevallen in Veenendaal en omstreken, weet Van Dam. „En dus blijft die gewoonte ook langer hangen.”
Van Dam (36) is inmiddels zo’n vijftien jaar verloskundige en medeoprichter van de verloskundigenpraktijk Creation in Veenendaal. Al sinds 2010 schommelt het aantal thuisbevallingen bij Creation grofweg tussen de 40 en 50 procent van het totaal aantal bevallingen. „We zien een kleine afname, met de nadruk op kleine.”
De toename van het aantal poliklinische bevallingen – geboortes die op verzoek van de ouders in het ziekenhuis plaatsvinden – is te wijten aan een toegenomen vraag naar medische pijnstilling, zoals de morfinepomp of de ruggenprik. Dat beweert althans de NVOG, de koepel van gynaecologen. Van Dam onderschrijft die conclusie. „Sinds 2012 is het 24 uur per dag mogelijk om een ruggenprik te krijgen. Voor die tijd kwam de anesthesist hier ’s nachts meestal zijn bed niet voor uit, tenzij er een medische noodzaak was. Door die nieuwe richtlijn is er meer vraag naar een ruggenprik en de morfinepomp.”
Wat doet u met het verzoek van een cliënt om een ruggenprik?
„Wij kennen onze cliënten goed en bespreken van tevoren met hen hun wensen en angsten rondom de bevalling. Daar spelen we op in tijdens de baring. Als we weten dat iemand graag zonder pijnstilling thuis wil bevallen, kunnen we haar daarin motiveren.
Gisteren heb ik juist zo’n casus bij de hand gehad. Mijn cliënt had eerder een langdurige eerste bevalling gehad die in het ziekenhuis eindigde en vrij traumatisch was voor haar. Toen ze gisteren zou gaan bevallen van haar tweede, kwam haar angst terug. Ze zei meerdere keren: „Ik kan het niet, ik wil toch naar het ziekenhuis.” Maar omdat ik haar kende en wist wat haar wensen waren, heb ik gezegd: „Je kunt het wel. Voor we in het ziekenhuis zijn, heb je al 8 centimeter ontsluiting, en dan heeft pijnstilling geen zin meer.” Ze is thuis bevallen. Nog geen uur na de geboorte van de baby gaf ze aan dat ze blij was dat ik bij haar diepste gevoel was gebleven. „Nu weet ik dat ik dit kan”, zei ze.”
Hoe staat u tegenover pijnbestrijding in het algemeen?
„Ik ben er niet tegen. Maar ik vind wel dat het vrouwen de kans ontneemt om te ervaren dat bevallen een natuurlijk proces is dat het lichaam aankan. Medicijnen geef je aan zieke mensen, maar een jonge, gezonde vrouw kan zelf baren. Zo is haar lichaam geschapen. Ik leg dat ook vaak uit aan mijn cliënten, zodat ze zelfvertrouwen krijgen als het om bevallen gaat.
Natuurlijk zijn er momenten waarop pijnstilling een heel goed idee is. Bij een langdurige baring bijvoorbeeld. En als het een keizersnee kan voorkomen.”
Sommige zwangeren zien thuis bevallen als een groter risico dan in het ziekenhuis bevallen.
„Die gedachte zit diep, maar berust niet op de waarheid. Voor de zekerheid in het ziekenhuis bevallen is net zoiets als een operatie ondergaan terwijl je gezond bent. Mocht er toch een calamiteit zijn, dan is het gros van de vrouwen binnen een kwartier in het ziekenhuis.”
Waarom is thuisbevallen uniek voor Nederland?
„Geen enkel ander land kent het tweetrapssysteem dat wij hebben, waarbij de cliënt eerst bij de verloskundige komt en dan pas bij de gynaecoloog. Ook is Nederland uniek als het gaat om bevolkingsdichtheid en vlakheid van het land. Dat maakt het voor vrijwel elke zwangere mogelijk om snel in het ziekenhuis te zijn. Veel andere landen zijn anders bevolkt en bergachtiger. Dan is het lastiger om thuis te bevallen, in het geval er een complicatie optreedt.”
Wat betekent het voor het werk van een verloskundige als er steeds minder thuisbevallingen zijn?
„Ik vind het potentieel gevaarlijk. Als verloskundigen minder ervaring krijgen, worden zij ook banger voor complicaties en zullen zij mogelijk minder weloverwogen handelen. Maar er zullen altijd mensen zijn die zo snel bevallen dat ze niet in het ziekenhuis terecht komen. Het is dus van belang dat er goed opgeleide en ervaren verloskundigen blijven bestaan.”
Stuurt u tijdens voorbereidende gesprekken met cliënten aan op een thuisbevalling?
„Nee. Het maakt mij niets uit waar vrouwen willen bevallen, als het maar een plek is die goed voelt voor hen. Zwanger zijn en bevallen is een natuurlijk proces, maar zit ook deels tussen je oren. Het is belangrijk dat een zwangere vrouw vertrouwen heeft in haar eigen lijf. Dat lukt minder goed als je ergens angstig voor bent. Daarom is het van belang om te kunnen bevallen waar een vrouw dat graag wil.”
