De econoom en onderzoeker van het lectoraat internationale vrede, recht en veiligheid van de Haagsche Hogeschool sprak donderdagavond in Utrecht voor de reformatorische studentenvereniging Depositum Custodi (DC), in het kerkgebouw van de oud gereformeerde gemeente in Nederland aan de Ambachtsstraat.

Keizers referaat stond in het kader van het jaarthema van de studentenvereniging: ”Harmonie: groot en wonderlijk zijn Uw werken”. Zijn lezing ging over harmonie in de economie.

Daarvan is op dit moment geen sprake, zei Keizer. Hij benoemde de ongezonde groei van de financiële sector in de afgelopen 25 jaar, na de overwinning van het kapitalisme op het communisme. „Het industrieel kapitalisme maakte plaats voor het financieel kapitalisme, waarbij het bij belangrijke beslissingen telkens gaat over de vraag hoe de financiële markten zullen reageren.”

Kleiner huis

De inleider benoemde een aantal „kwalijke ontwikkelingen.” Een ervan is de almaar toenemende schuld. „Structurele schuld en krediet zijn zorgelijk. Dit maakt afhankelijk en kwetsbaar. Uiteindelijk raakt de hele maatschappij in de problemen.” Hij waarschuwde ook voor het persoonlijk maken van schulden. Het aangaan van een hypotheek voor het kopen van een huis vindt de econoom niet verkeerd. Hij vroeg wel om nuchter te zijn, een niet te hoge hypotheek te nemen en tevreden te zijn met een wat kleiner huis.

In de Bijbel wordt volgens de onderzoeker heel anders gesproken over het maken van schuld. Hij wees op het sabbatsjaar en het jubeljaar. Het sabbatsjaar zorgt voor een periode van rust, waardoor er een rem gezet werd op het verwerven van bezit. Tijdens het jubeljaar keerden alle bezittingen terug naar de oorspronkelijke eigenaren om zo armoede te voorkomen.

Een andere kwalijke ontwikkeling is die van het aanwakkeren van de begeerte, aldus Keizer. Vanaf de verlichting is er volgens hem nadruk gelegd op de slogan „Ik wil hebben wat u hebt en u wilt hebben wat ik heb.”

Deze economie van de begeerte is in strijd met de Bijbelse geboden, zei hij. Hij citeerde daarbij Spreuken 30:8b en 9: „Armoede of rijkdom geef mij niet; voed mij met het brood van het mij bescheiden deel; opdat ik, zat zijnde, U dan niet verloochene en zegge: Wie is de Heere? Of dat ik, verarmd zijnde, dan niet stele, en de Naam mijns Gods aantaste.”

Geldzuchtige geesten

Keizer was er duidelijk over dat het kapitalistische systeem niet de weg is die de Bijbel wijst. Tegelijkertijd is het volgens hem moeilijk te zeggen hoe het economisch bestel dan wel moet worden ingericht. Hij stelde voor om bij een eventuele volgende crisis, die hij zeer wel mogelijk acht, de geldcarrousel tot stilstand te laten komen en de geldzuchtige geesten uit te leggen dat het anders moet.

Gerust is de econoom er niet op: „Men zal alles doen om het wankele systeem in stand te houden.”