Column: Alternatieve en reguliere gezondheidszorg broer en zus
In mijn familie bestaan er beroemde verhalen over mijn opa en de dokter. Een ervan gaat over de dag waarop de huisarts thuis langskwam om te informeren of de nieuwe medicijnen al hielpen. Waarop mijn opa hem vernietigend aankeek en zei: „Ik ben eerst de oude rommel nog aan het opruimen!” Dat gebeurde in een tijd waarin het vertrouwen in de dokter groot was. Het zou niet in mijn opa zijn opgekomen om zijn heil elders te zoeken, maar gezonde weerzin tegen de toenemende medicalisering van zijn leven was hem niet vreemd.
De tijden zijn veranderd. Als u de pillen van uw huisarts niet slikt, bent u vast heel bewust bezig met uw dieet, of bezoekt u een natuurgenezer in de omgeving. U kent dan waarschijnlijk ook de scepsis van uw huisarts toen u hem of haar eens vertelde van uw goede ervaringen met zijn verre collega. Alternatief en regulier zijn legerkampen met weinig grensverkeer.
Laten we daarom beide legerkampen maar even apart bezoeken. In het reguliere kamp gaat men prat op iets wat ”evidence based medicine” wordt genoemd. We zorgen dat we ziektes begrijpen en dan grijpen we in. Medicijnen zijn getest op gezonde studenten tussen de 20 en de 25 jaar. Wilt u naar een alternatieve arts? Ach mevrouw, dat gaat u echt niet helpen. Homeopathie? Drink gewoon water, dat is even gezond. Bioresonantie? Er bestaat geen enkel onderzoek dat aantoont dat het werkt. U slikt al twaalf medicijnen en toch voelt u zich duizelig als u opstaat? Dan heb ik hier nummer 13 voor u. Denkt u dat inenten niet goed is voor uw kind? Bang voor bijwerkingen? Neem deze folder mee van het RIVM, die legt het nog een keer goed uit. Vergeet zelf ook uw griepprik niet trouwens.
Timmerman
Ondertussen in het andere legerkamp. Wil uw dokter u gaan opereren en ziet u tegen de operatie op? Gaat u maar even liggen, dan los ik het in een halfuur op. Bent u elke morgen moe en weet uw huisarts niet wat er aan de hand is? Dat is heel waarschijnlijk lyme; heeft bijna iedereen, maar in het ziekenhuis komen ze er niet achter. Ach, moet u voor uw hartproblemen weer naar een andere dokter? Maar het heeft allemaal dezelfde oorzaak, hoor. Is uw dochter ingeënt en is ze daarna niet meer de oude geworden? Laten we dat eerst maar even ontstoren. En trouwens: zet uw wifi ’s nachts uit, dan slaapt u beter.
Het is om dol van te worden soms. Alternatieve artsen kunnen in een sessie een diagnose stellen waar in de reguliere wereld een onderzoeksprogramma van miljoenen euro’s voor nodig is. Natuurlijk kun je daarom lachen, maar wie kent niet de verhalen uit zijn omgeving van mensen die na jaren tobben wel degelijk opknapten?
Het probleem is dat veel vooroordelen en beschuldigingen over en weer wel een beetje waar zijn. Alternatieve genezers zijn vaak niet universitair opgeleid en lijken soms op dominees met alleen lagere school. Zo maken ze brokken. Het is leuk om het lichaam als een systeem te zien, toch kan detailkennis van anatomie en fysiologie geen kwaad. Maar huisartsen en specialisten kunnen er ook wat van. Die lijken vaak op timmermannen met een hamer die denken dat alles wat ze tegenkomen een spijker is. Kan ook zeer doen. En inentingen? Ook wetenschappers beginnen zich af te vragen of het RIVM niet te veel gehinderd wordt door eigenbelang en vooroordeel.
Zelf nadenken
Eerlijk gezegd weet ik het niet zo goed met de gezondheidszorg. Het enige wat ik zeker weet, is dat het tijd is voor een flinke dosis protestantisme: zelf nadenken en je niet te veel laten intimideren. Wie een herseninfarct krijgt, moet zorgen dat hij zo snel mogelijk in een ziekenhuis komt. Voor wie altijd moe is en hoofdpijn heeft, is het minder duidelijk. Wie weet, gaan beide kampen nog eens met elkaar praten. Pas zat ik in een vliegtuig naast een huisarts. Ze kon zo een rij ziektebeelden noemen die ze zonder meer doorstuurde naar alternatieve genezers.
Zelf voel ik me daarom het meest op mijn gemak door beide kampen te bezoeken. Christenen hebben vaak de neiging om meer geloof te hechten aan het reguliere kamp. Dat is vreemd. Historisch gezien zijn alternatief en regulier immers broer en zus: ze willen ingrijpen in de natuur en de gebreken van ons lichaam verhelpen. Voor een tijd doen ze ons onze sterfelijkheid vergeten. Op een dag werkt het niet meer en is het de vraag of er iets overblijft wat onverwoestbaar is.
Wie vertrouwt op God kan het zich veroorloven om alles wat minder is dan God Zelf te relativeren, ook de keuze tussen alternatief en regulier. Dat lukt het best op de smalle weg tussen beide legerkampen.
Aart Nederveen werkt als klinisch fysicus bij de afdeling radiologie van het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam.
