De leiders proberen onder meer een houding te bepalen tegenover de instabiliteit in de wereld, zei Rutte. „Want er is wel iets aan de hand: Rusland, Noord-Afrika, Syrië, maar ook de verkiezing van de nieuwe Amerikaanse president.”

Wel wil de premier afstand nemen van gebeurtenissen in de VS die tegen „onze waarden” indruisen. „Maar Amerika is onze belangrijkste bondgenoot. Bepalend voor de veiligheid in Europa en onze belangrijkste handelspartner. Het is van groot belang die relatie te behouden.” Daarbij moet Europa vanuit „zijn eigen kracht” werken, vindt Rutte.

EU-president Donald Tusk, die de top voorzit, had Trump deze week in zijn uitnodigingsbrief een bedreiging genoemd. Meerdere leiders namen daar afstand van. Zo zei voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker zich niet bedreigd te voelen. Maar hij heeft wel de indruk dat de Trump-regering de EU niet in detail kent en bepaalde zaken beter moet uitleggen.

De Franse president François Hollande zei dat Trump moet gaan begrijpen dat het de interne solidariteit van Europa is die telt. De algemene teneur onder de regeringsleiders was dat de unie haar zaakjes beter op orde moet krijgen. Volgens de Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft Europa zijn lot in eigen hand. „Hoe duidelijker we onze rol in de wereld definiëren, hoe beter we de trans-Atlantische relaties kunnen onderhouden.”