Neil Gorsuch sympathisant van prolife-beweging
Conservatieven en de prolifebeweging in Amerika tonen zich opgetogen. Democraten zijn ziedend van woede. Trumps voordracht van Neil Gorsuch voor het Federale Hooggerechtshof roept in de VS zeer verdeelde reacties op.
“Een sympathisant van de prolife-beweging.” Zo noemt het persbureau Lifenews de 49-jarige Gorsuch, die op dit moment lid is van het Hof van beroep in Denver (Colorado). Dat is misschien ook wel de beste typering van Trumps kandidaat voor het federale hooggerechtshof, het college dat onder andere wetten kan toetsen aan de grondwet.
Gorsuch moet de zetel gaan innemen die vacant is geworden is door het overlijden van opperrechter Scalia, die in februari vorig jaar overleed. De benoeming van een opvolger door president Obama liep stuk op de republikeinse meerderheid in de Senaat, die de benoeming moet goedkeuren.
Keihard zeggen dat hij altijd tegen abortus provocatus is, heeft Gorsuch nooit gedaan. Het past ook niet bij hem om radicale standpunten in te nemen. Hij wil vooral luisteren, de nuance zoeken en overtuigen. Dat is wellicht de reden dat Lifenews hem dinsdagavond bestempelde als een „prolife-sympathisant.”
Toch is wel duidelijk waar Gorsuchs hart naar uitgaat. Hij steunde de poging van de gouverneur van de staat Utah om de subsidie aan Planned Parenthood, een koepel van abortusklinieken, te schrappen. Ook nam hij in een boek over hulp bij zelfdoding een helder prolife standpunt in. „Ieder mens is intrinsiek waardevol en hulp bij zelfdoding is altijd verkeerd.”
Moedgevend voor conservatieve Amerikanen is dat Gorsuch zich in de achterliggende jaren heel duidelijk een verdediger van de vrijheid van godsdienst heeft getoond. Hij keerde zich tegen de verplichting dat bedrijven via de premies voor Obamacare mee moeten betalen aan anticonceptiemiddelen.
Met de voordracht van Gorsuch lost Trump een belangrijke verkiezingsbelofte in. De benoeming van een nieuwe opperrechter was noodzakelijk door het overlijden, februari vorig jaar, van opperrechter Scalia. De kwestie ligt politiek gevoelig omdat de nieuwe rechter bepaalt of het hooggerechtshof, dat negen leden telt, een conservatieve of progressieve meerderheid heeft. Daarbij komt dat opperrechters voor het leven worden benoemd. Dus met het voordragen kan een president ook het beleid op langere termijn beïnvloeden. De kandidaat die president Obama vorig jaar voordroeg, Merrick Garland, werd afgewezen door de Senaat waar de Republikeinen toen –net als nu– de meerderheid hadden. Trump beloofde dat hij uitsluitend kandidaten met een prolifestandpunt zou aandragen. Voor veel conservatieve christenen was dat de belangrijkste reden om over hun bezwaren tegen de levensstijl van Trump heen te stappen en hem hun stem te geven.
Kerkelijk behoort Gorsuch tot een episcopaalse kerk. Als hij toetreedt tot het hooggerechtshof is hij de enige protestant in dit college dat verder uit vijf rooms katholieken en drie Joden bestaat.
Gorsuch heeft, net als zijn voorganger Scalia, een conservatieve opvatting over de taak van de rechtspraak. Bij de toetsing van wetten en maatregelen aan de grondwet wil hij zich laten leiden door de oorspronkelijke bedoeling van de opstellers van de constitutie en wil hij rechtsregels niet naar de norm van deze tijd interpreteren. „Wetgevers mogen vanuit hun eigen morele overtuiging regels ontwerpen die vandaag de dag nodig zijn. Rechters hebben echter de taak om na te gaan wat de tekst van een wet zegt en of die past binnen de historische kaders van constitutie en jurisprudentie.”
Democraten hebben inmiddels laten weten zich heftig te gaan verzetten tegen de benoeming. Zij zijn nog steeds boos dat Obama’s kandidaat het niet redde. Een aantal Democraten in de senaat heeft gedreigd een speciale stemming omtrent de benoeming van de nieuwe rechter aan te vragen. Als er zo’n ‘filibuster’-stemming zou komen, heeft de kandidaat zestig stemmen nodig in de honderd zetels tellende senaat. De Republikeinen hebben 52 zetels in de senaat en zouden in die situatie steun van een aantal democratische senatoren nodig hebben.
Klik hier voor meer achtergrondartikelen uit het thema Republikeinen aan de macht.
