Het auditorium van de VU zit tot op de laatste plek vol met studenten en hoogleraren, vertegenwoordigers van diverse religieuze stromingen, mensen uit de wereld van de politiek en het onderwijs. Vice-decaan theologie prof. Eddy van der Borght zegt dat de bijeenkomst niet uit zware lezingen moet bestaan, maar een kort en krachtig programma moet bieden. Kort wordt het niet bepaald, want het loopt flink uit vanwege de bijdragen vanuit de verschillende ambtsopleidingen.

Klik

Prof. dr. Joke van Saane, hoogleraar religiestudies aan de VU, motiveert de uitvoerige presentatie van de seminaries omdat die zo wezenlijk zijn geweest voor het decanaat van Janse. Tien vertegenwoordigers nemen plaats aan de tafel, onder anderen een doopsgezinde, een hersteld hervormde („Er is een klik tussen Janse en ons, hij is een van ons”), een Jood, een Russisch-orthodoxe („Je werkwijze kenmerkt zich door wederzijds vertrouwen”), een boeddhist („Geen vanzelfsprekendheid aan een theologische faculteit, maar Wim durfde die uitdaging aan”), een moslim („Hij wist de harten van de imams te winnen”), een remonstrant („We zijn buitengewoon gastvrij ontvangen”) en een baptist. Het is zelfs niet het volledige plaatje want onder meer de hindoes zijn niet van de partij.

De Protestantse Theologische Universiteit (PThU), ook aan de VU gevestigd, wordt in de persoon van rector Mechteld Jansen welkom geheten, maar krijgt geen plaats achter de tafel. Dat levert in de wandelgangen een ontstemd vraagje op bij een hoogleraar. „Het is goed om de band van de VU met de Protestantse Kerk in Nederland niet te verliezen.” Weer een ander merkt op dat het natuurlijk wel mooi is, zo’n breed aanbod van religieuze stromingen, maar men moet natuurlijk niet de indruk krijgen dat alle religies „om het even zijn.”

Bevlogen

Van relativisme is echter geen sprake in de diverse laudatio’s die Janse in ontvangst mag nemen. Hij is vooral een bekwaam bestuurder, die de hele wereld afreisde. Dat blijkt wel uit de videoboodschappen van de internationale partners. Van der Borght typeert Janse als bevlogen, warm en zeer sociaal vaardig. „Je gelooft in mensen en mogelijkheden. Je ziet kansen waar anderen die niet zien. Je werkt verbindend en geeft ruimte. Je bent nauwgezet, bewust van je eindverantwoordelijkheid. Toch bleef je de basisrol van pastor vervullen.”

Vinod Subramaniam, rector van de VU, prijst de feeling van Janse voor „vorm, taal en nuances.” „Je luistert erg nauwkeurig, dat is typerend voor een pastor. Je bent ook in staat om de grenzen van je faculteit te overstijgen en om te zien wat goed is voor de hele universiteit.”

Koers voorgangers

Hoe uniek is Janse geweest? Van der Borght merkt op dat Janse voor een groot deel de koers heeft gevolgd van zijn voorgangers Martien Brinkman en Bram van de Beek. „De faculteit ontwikkelde zich van een plek waar gereformeerde predikanten werden opgeleid naar een plek met een brede diversiteit van christelijke en andere religieuze tradities.”

Prof. Matthias Smalbrugge, bijzonder hoogleraar Europese cultuur en christendom aan de VU, gaat nog een stapje verder door te spreken van „een ontwikkeling van de theologie van een confessionele naar een culturele context.” Zich richtend tot Janse: „Dat is je erfenis. Grenzen overgaan betekent voor jou ware godgeleerdheid.” Hij laat symbolisch de oogst die Janse aan de VU binnenbracht zien door enkele flessen wijn –rood en wit– demonstratief op tafel te zetten.

Thea Boggers, directeur van de dienst geestelijke verzorging van het ministerie van Veiligheid en Justitie, heeft vanuit Den Haag veel met Janse te maken gehad in het realiseren van een breed aanbod van geestelijke verzorgers in strafinrichtingen. „Wim en ik delen dezelfde droom. Wim ís zijn droom en is iemand die in zijn droom leeft.”

Miljoenen

Wie in het onderwijs veel netwerkt, is ook thuis in de politiek. „Wim was kind aan huis in Den Haag”, zo zegt zijn vrouw Jolien. „Van Wim kan met recht gezegd worden: hij heeft niet zijn duizenden verslagen, maar zijn miljoenen binnengehaald.” Zij prijst het vermogen van haar man om alle levensovertuigingen en religies met elkaar te verbinden en zo de VU te ontwikkelen tot een „multilevensbeschouwelijke gemeenschap.”

Prof. Ruard Ganzevoort, opvolger van Janse als decaan, is verheugd dat hij kan voortborduren op het netwerk van zijn voorganger. „Er is zoveel vertrouwen opgebouwd dat we als faculteit daarvan jaren kunnen profiteren.” Toch: „Opvolgen is mogelijk, imiteren niet.”

Onderzoeker

Prof. Janse benadrukt in zijn slotwoord dat de VU niet een gebouw is, maar uit mensen bestaat, „met visie, passie en veerkracht.” Dat hij werkelijk een bestuurder was, blijkt wel uit de tientallen vertegenwoordigers van bestuurslagen binnen en buiten de VU die hij opsomt en die hij bedankt voor de samenwerking in de acht jaar dat hij het decanaat vervulde.

Hij dankt zijn vrouw voor de ruimte en tijd die zij aan hem gaf. Tja, wat deed hij eigenlijk zo’n lange dag werken, vraagt Jolien zich af. „Goed zaken gedaan”, antwoordde Janse wel eens, en dat betekende: hoogleraren naar de VU halen en fondsen aanboren. Janse: „Je genoot ervan dat ik er zo van genoot.”

Het is tijd voor de receptie. Het netwerken en bijpraten gaat door gezien de levendigheid van de gesprekken. Een klassiek strijkensemble zorgt voor een verstrooiende sfeer. Echt weg gaat Janse overigens niet van de VU. Hij blijft hoogleraar kerkgeschiedenis aan de VU. Maar bestuurder zijn is toch heel wat anders dan de functie van een onderzoeker.