Vertrouwenspersonen van paus Franciscus proberen seksueel misbruik van kinderen in de doofpot te stoppen. Dat schrijft Emiliano Fittipaldi, Italiaans journalist van L’Espresso, in een nieuw boek met als titel ”Lust” (”Lussuria”) dat donderdag verschijnt. De journalist stond afgelopen jaar in het beklaagdenbankje in het Vaticaan wegens de publicatie van een boek over misstanden in het Vaticaan. De journalist kwam uiteindelijk met de schrik vrij: hij werd vrijgesproken.

In zijn voorgaande werk nam hij de organisatie van de Heilige Stoel, het opperbestuur van de Rooms-Katholieke Kerk, op de schop en uit het boek bleek dat Franciscus wordt tegengewerkt om de Romeinse curie te hervormen. In het nieuwe boek Lust wordt echter ook de paus zelf op de korrel genomen.

Onvoldoende

Fittipaldi verwijt Franciscus dat hij onvoldoende maatregelen neemt om misbruik te bestrijden. Zo is een speciale pauselijke commissie in vier jaar tijd maar drie of vier keer bij elkaar gekomen, meent Fittipaldi. De paus zou bovendien geestelijken van twijfelachtige reputatie de hand boven het hoofd hebben gehouden. „Als het Vaticaan de oorlog heeft verklaard aan het seksueel misbruik van zijn priesters („een cruciale strijd die tegen elke prijs moet worden gewonnen”, zei paus Franciscus), dan laat de strijd sinds Franciscus paus is ernstige steken vallen”, schreef Fittipaldi maandag in L’Espresso.

Fittipaldi schiet zijn pijlen vooral af op kardinaal George Pell, de voormalige aartsbisschop van Sydney, die onder Franciscus een belangrijke positie heeft gekregen. Hij voert sinds 2014 het secretariaat van Economische Zaken aan, waarmee hij de op twee na belangrijkste man in het Vaticaan is (nummer twee is de staatssecretaris).

Pell heeft inderdaad carrière gemaakt. Hij is ook lid van de negen leden tellende kardinalencommissie die de Heilige Stoel moet hervormen. Het is ook geen geheim dat hij wordt beschuldigd van kindermisbruik. In Australië was Pell tussen 2013 en 2016 een belangrijke getuige in twee nationale onderzoekscommissies. Vorig jaar kwamen drie functionarissen van de politie in de staat Victoria nota bene naar Rome om Pell te horen. In het boek komt hij over als een koude man, die het instituut stelt boven het individu.

Danneels

De informatie uit het boek is echter niet nieuw. Fittipaldi beschuldigt ook andere ‘hoge’ kardinalen, onder wie Godfried Danneels, de voormalige aartsbisschop van Brussel-Mechelen. Hij zou hebben geprobeerd het kindermisbruik van geestelijken die onder zijn verantwoording vielen, te verdoezelen. Ook dit is geen nieuwe zaak. Al in 1998 werd Danneels door het gerecht veroordeeld voor het betalen van een boete (later werd het vonnis vernietigd). In 2010 werden nieuwe aanklachten tegen hem geuit. De gepensioneerde kardinaal werd door de paus gevraagd als bijzonder genodigde op de bisschoppensynode over het huwelijk en het gezin in 2014 en 2015. Dit is echter geen officiële functie.

In de meeste westerse landen is er alle aandacht voor seksueel misbruik in de Rooms-Katholieke Kerk. Sinds het misbruikschandaal in de Verenigde Staten, dat in 2002 openbaar kwam, is het probleem in veel andere landen aangekaart. Zo heeft de commissie Deetman in Nederland de balans opgemaakt. ”Lust” lijkt dan ook vooral gericht op de traditionele rooms-katholieke landen, waaronder Italië. „In alle katholieke landen, in Italië, Spanje, Zuid-Amerika, is het moeilijk iets te zeggen over het seksuele misbruik van priesters. Er bestaat een soort zelfcensuur, zowel van journalisten als van slachtoffers, omdat ze zich schamen en omdat de kerkelijke cultuur sterk is”, meent Fittipaldi. In Italië worden geregeld priesters wegens kindermisbruik aangeklaagd, en soms veroordeeld, maar nauwelijks door de kerkelijke rechtbank. Van buitenaf lijken het allemaal zaken die los van elkaar staan.

Populair

Of het boek voor ophef zal zorgen, is maar zeer de vraag. Franciscus is uitermate populair. Uit een betrouwbare opiniepeiling van een maand geleden zei 85 procent van de Italianen vertrouwen in hem te hebben. Journalisten scoren zo’n 30 procent.