Je kunt ook terugkijken per categorie, zoals politiek, sport of recht. Als het om juridische dingen gaat, en dan vooral om grondrechten, moet je oppassen dat het niet allemaal negatief is wat de klok slaat. Het risico is aanwezig dat je gaat benadrukken dat de godsdienstvrijheid in ons land onder druk staat en er steeds minder ruimte is voor het belijden van je geloof. Natuurlijk kun je bepaalde zaken constateren en daar iets van vinden. Maar als het goed is, mag je juist met vertrouwen vooruitkijken. Je moet je ogen gebruiken. Zet de bril van vertrouwen maar op.

Rechters kijken bij de beoordeling van een zaak ook weleens terug. Dat noemen ze dan een toetsing ”ex tunc”. Ze kijken naar hoe het ‘toen’ is gegaan. Laten we er nog even een uitspraak van eind 2016 bij pakken.

Stel, je hebt net een juridische studie afgerond. Met veel plezier wil je gaan werken in de juridische wereld, en wel op een advocatenkantoor. Misschien moeilijk te geloven, maar er zijn mensen die daar plezier aan beleven. Iemand solliciteerde bij Hilkens Advocaten in Echt naar de functie van juridisch medewerker.

Een dag later wordt de man afgewezen. Zoals het een goed jurist betaamt, vraagt hij netjes om een toelichting op de afwijzing. Verrassend genoeg ontvangt de sollicitant een e-mailtje met uitleg. De middelbareschoolopleiding ontbrak op het cv van de sollicitant. En de voorkeur van het advocatenkantoor ging niet uit naar mensen met een „meer dan minimale betrokkenheid bij welke kerk dan ook.” Elk antwoord vraagt weer om een nieuwe toelichting. Die krijgt de sollicitant niet meer.

Vaak zie je in dergelijke situaties dat iemand ervoor kiest de minste te zijn. We proberen ergens anders wel een baan te vinden. Op zich belangrijk om de minste te zijn. Dat is voor mensen lastig, maar zeker voor advocaten. Die zijn niet graag de minste.

Maar er is meer. Er bestaat ook zoiets als recht en rechtvaardigheid. Daarom dient de sollicitant een klacht in bij het College voor de Rechten van de Mens in Utrecht. Het verzoek is eenvoudig: Wilt u als college beoordelen of Hilkens Advocaten verboden onderscheid heeft gemaakt op grond van godsdienst?

Volgens de sollicitant is dit het geval. Hij is puur afgewezen vanwege zijn christelijke geloofsovertuiging. Dat blijkt wel uit de tekst van het mailtje. Verder blijkt uit het cv en de motivatiebrief van de sollicitant dat hij betrokken is bij een kerk, de website van een kerk beheert en nog wat kerkgerelateerde activiteiten verricht.

Hilkens Advocaten vindt dat het wat anders ligt. De motivatiebrief was gewoon slecht. En men had nog even de website bezocht die de sollicitant beheerde, en daar stond een grove spelfout op. Omdat het bedrijf de sollicitant niet wilde kwetsen, heeft het het mailtje maar gestuurd zoals dat is verstuurd.

Vervolgens is het college aan zet. Een werkgever mag bij de werving en selectie geen onderscheid maken op grond van godsdienst. In deze zaak is duidelijk dat Hilkens Advocaten verboden onderscheid heeft gemaakt op grond van godsdienst. Uit alles blijkt dat de sollicitant niet is aangenomen vanwege zijn christelijke achtergrond.

De uitspraak van het college van afgelopen december is helder. Het advocatenkantoor kan zich niet in de uitspraak vinden en betreurt het dat je niet in beroep kunt. De uitspraak is gedaan door „die idioten in Utrecht”, zo valt te lezen. Een advocaat van het kantoor geeft aan: „Het is heel simpel: ik wil toch ook geen jihadist aannemen voor een functie op ons kantoor.”

De uitspraak van het college is niet bindend. Voor zowel het advocatenkantoor als de sollicitant prettig. De een zoekt verder naar een juridisch medewerker. De sollicitant zoekt naar een kantoor dat wel bij hem past.

De jaarwisseling is niet alleen iets van terugkijken. Ook van vooruitzien. Het nieuwe jaar ligt voor ons. Een nieuw jaar met nieuwe kansen. En vergeet die bril van vertrouwen niet op te zetten.

Mr. Bart Bouter is advocaat bij Bouter Advocatuur in Barneveld.