Kerken en kloosters in de uitverkoop
Als kerken en kloosters overbodig zijn geworden, kunnen ze nog best dienstdoen als woning, buurthuis, werkplaats, appartementencomplex, cultureel centrum en soms als kroeg. Ook in 2016 verloor een groot aantal kerkgebouwen zijn oorspronkelijke functie.
Een willekeurige greep van kerken die in de verkoop gingen: de rooms-katholieke St.-Victorkerk in het Gelderse Afferden, de gereformeerde Morgensterkerk in Capelle aan den IJssel, de Westerkerk van de gereformeerde gemeente in Utrecht, het gebouw van het Leger des Heils in het centrum van Apeldoorn. In korte tijd vond Reliplan, landelijk adviesbureau voor de herbestemming van kerkelijk vastgoed, er een andere bestemming voor.
Verkoopsnelheid
De verkoopsnelheid van kerkelijke gebouwen is afgelopen jaar toegenomen, zegt Mickey Bosschert, directeur van Reliplan, „De Victorkerk in Afferden bijvoorbeeld werd binnen drie maanden verkocht. Dat is toch een enorm object, niet echt gangbaar in zo’n klein dorp zou je zeggen. Het is verkocht aan een boeddhistisch bezinningscentrum uit België.”
Reliplan bestond vorige maand 25 jaar en heeft in die jaren bemiddeld bij de herbestemming van 941 kerkgebouwen en kloosters. De gebouwen waarvoor een andere passende bestemming wordt gezocht, zijn eerder dit jaar door Reliplan ondergebracht in het Maatschappelijk Vastgoed Kennis Centrum, gevestigd te Amsterdam. Daarin zit het hele archief van Reliplan, inclusief bestemmingsplannen, foto’s, historische beschrijvingen en blauwdrukken. Nu wordt de laatste hand gelegd aan de ontsluiting van het archief.
Bosschert startte Reliplan eind 1991, toen een Amsterdamse kerkgebouw dat haar dierbaar was, gesloopt dreigde te worden. „Het was de hervormde kerk in Amsterdam-Noord. Het ging mij toen al aan het hart dat zoiets moois zou verdwijnen. Gelukkig kon het kerkgebouw aangekocht worden door een pinkstergemeente. Wij hebben nog geholpen met de financiering ervan. En jaren later is het gebouw zelfs nog gerenoveerd.”
Secularisatie
Reliplan heeft nog heel wat in de verkoop, bijvoorbeeld de St.-Annakapel met voormalige kosterswoning in het centrum van Kampen (345.000 euro), de hervormde kapel uit 1917 in het Drentse Eesergroen (350.000 euro), een eeuwenoude kerk met woongedeelte in het Noord-Hollandse Twisk (475.000 euro), en de voormalige rooms-katholieke kerk met pastorie in Deest, in het Land van Maas en Waal (765.000 euro).
Ook in 2016 waren het de feiten: Nederland seculariseert, al meer dan zestig jaar.
Het is allemaal neergang en overbodigheid. Wat doet zoiets met u?
„Daar word ik niet somber van of zo, want ik geloof in de golfbeweging van de dingen. De belangstelling voor kerk en religie trekt echt wel weer aan. Je ziet het om je heen dat mensen op zoek zijn naar iets, naar iets wat echt is. De kerk staat symbool voor gemeenschapszin, en dat hebben we in de toekomst heel hard nodig. Ik weet het bijna zeker. Het zouden alleen de traditionele kerken kunnen zijn, die niet willen vernieuwen, die het moeilijk gaan krijgen.”
Bosschert is altijd tegenstander geweest van de sloop van kerken. „Je moet er niet aan denken dat er geen kerken meer zijn. Stel je voor.”
