Op een gezond schoolplein hoef je je niet te vervelen
„Waar nu aarde is, waren tegels en dat was niet fijn. Als je viel, dan had je heel vaak bloed”, vertelt Loïs Romkes, een van de kinderen die hebben meegedacht over het nieuwe Gezonde Schoolplein van gereformeerde basisschool De Plantage in Veenendaal.
Er wordt in de middagpauze druk gespeeld, zelfs in de chillhoek van groep 8. In dit voormalige fietsenhok is een ruig maar vrolijk kussengevecht aan de gang. De kinderen slaan elkaar met de kussens van de houten banken en verschansen zich in de hangstoelen.
Ondertussen leiden jongere kinderen de bezoekers rond over het Gezonde Schoolplein, dat deze maand in gebruik is genomen. Van een saai tegelplein is het sinds begin dit schooljaar omgevormd tot een groenere ruimte, met meer mogelijkheden om te spelen. De school kreeg hiervoor 50.000 euro subsidie van de ministeries van Volksgezondheid en Onderwijs en begeleiding van de buitenspeelorganisatie Jantje Beton en de natuurorganisatie IVN.
Verstoppertje
Echt groen is het schoolplein nog niet: de nieuwe struiken en bomen staan in de winterstand en moeten nog groeien. Maar Loïs Romkes en David Koolstra, beiden 9 jaar oud, zijn er al blij mee. „Vroeger speelden we nooit verstoppertje, nu kan dat veel beter”, zegt Loïs.
Dat er nog best veel tegels over zijn, is niet anders, weet David. „Als er een ongeluk gebeurt, moet de ambulance het plein op kunnen rijden.” Op het voetbalveldje had hij liever gras gehad, maar dat is niet praktisch, zegt hij berustend. „Dan wordt het een modderboel.”
Ze zijn zuinig op de jonge struikjes. „Sommige kinderen lopen eroverheen en dan gaan de struiken dood”, zegt Loïs. „Daar gaan de pleinwachten tegen waarschuwen.”
De kinderen moeten er zelf voor zorgen dat het plein netjes blijft, bijvoorbeeld door het zand terug in de nieuwe zandbak te vegen. Alle groepen hebben een eigen gedeelte om schoon te houden. In het voorjaar wordt het plein nog mooier: elke groep krijgt een eigen moestuinbak en er komt een kweekkas.
„Je ziet nu minder kinderen op het plein zich vervelen”, zegt Christiaan Abbing, meester van groep 8. Hij merkt dat de kinderen avontuurlijker spelen. „Zo hebben ze pas een trekkerband die nog ingegraven moest worden, gebruikt als hamsterwiel. Ze rolden ermee de heuvel af”, vertelt hij lachend. Die band zit nu veilig in de grond.
Klimboom
De school was op initiatief van de ouders in 2014 in gesprek over een speelser schoolplein toen De Plantage van het project Gezonde Schoolpleinen hoorde. De ouders vonden dat er meer uitdaging op het plein moest komen, en dit idee werd door de leerkrachten enthousiast begroet, want er waren weleens conflictjes in de pauze.
Op het stenige plein, waarop alleen een paar oude toestellen stonden, was weinig te beleven. De kinderen maakten ruzie over de vraag wie er op het voetbalveldje mocht en de enige klimboom die er stond, werd zo intensief beklommen dat het klimmen vanwege de veiligheid werd verboden. „De kinderen uit groep 8 hadden er een boomhut in gemaakt”, vertelt David. Alleen zij mochten erin klimmen, terwijl een juf een oogje in het zeil hield.
Abbing diende in 2014 samen met de toenmalige directeur een aanvraag in voor een Gezond Schoolplein. De school werd geselecteerd en werd een van de zeventig scholen die 50.000 euro en professionele begeleiding kregen voor het omvormen van het plein. De Plantage kwam wel achter in het rijtje terecht, waardoor de school pas afgelopen voorjaar mocht beginnen met plannen maken voor het nieuwe schoolplein.
Dat de school het tegelplein nooit eerder heeft aangepakt, heeft te maken met „voortschrijdend inzicht”, stelt Abbing. Het tegelplein is bedacht om de vierkante meters efficiënt te gebruiken.
Geluidswal
„Door de nieuwe beplanting is er aan één kant van het plein minder ruimte om te spelen”, vertelt de leerkracht. Daar staat tegenover dat het plein aan de andere kant een stukje groter is geworden. De school heeft in overleg met de gemeente een strook groen bij het plein getrokken. Op deze strook ligt een geluidswal die niet afgegraven mocht worden, maar dat geeft niets: de kinderen vinden deze heuvel juist leuk. Ze mogen er hutten bouwen, kunnen zich er verstoppen en er is een tribune tegenaan gebouwd, vanwaar je naar het voetbalveldje kunt kijken. De tribune wordt ook gebruikt voor buitenlessen. De leerkrachten hebben van natuurorganisatie IVN training gekregen in het geven van les in de buitenlucht.
Daarnaast wordt het plein efficiënter gebruikt: de kinderen van de verschillende groepen mogen nu overal spelen en niet meer alleen op een eigen gedeelte van het plein.
„Dat wilden we altijd al”, zegt Loïs enthousiast. „Je kunt nu een rondje lopen om de school, dat is leuk bij verstoppertje.”
„De kleuters wilden altijd graag op de schommels”, zegt David.
„En wij op het klimrek”, vertelt Loïs.
In de klimboom mogen ze nog altijd niet. „Sommige kinderen doen het wel”, zegt David.
Loïs: „Ik heb het net nog gedaan, om een slinger op te hangen.”
Dit is het slot van een tweeluik over buiten spelen. Het eerste deel verscheen vorige week dinsdag.
Petra Noordhuis (ND)
Samen beheren
Een gezond schoolplein
l stimuleert bewegen en spelen
l is rookvrij
l bevat groene elementen
l wordt gebruikt als buitenlokaal
l is na schooltijd geopend als buurtspeelplek
l wordt samen met de leerlingen ingericht, onderhouden en beheerd
l inspireert andere scholen