Iedereen had wel gehoord of gelezen dat roken niet direct een bijdrage aan je gezondheid was maar zulk soort informatie werd snel in een uithoek van de bovenkamer geparkeerd. Zodoende duurde het nog geruime tijd voordat de vertrouwde bekers met rookwaar in de ban werden gedaan. Velen vonden het maar gezeur, dat verketteren van nicotine. Het zou allemaal zo’n vaart niet lopen, er werden toch genoeg mensen stokoud die hun hele leven tabak hadden gezogen. Of gekauwd, want dat deed de oude generatie. Die stopte een prop pruimtabak in de mond en kon daar uren op sabbelen.

Tussendoor even een anekdote die ik u niet wil onthouden. Het was schaft op het Zeeuwse platteland en de al wat oudere voorman had zijn pruim op zijn vaste plek gelegd, ergens uit het zicht van een ieder. Op een dag kwam een van de jongeren van het clubje op het idee over het zwarte hoopje tabak heen te wateren. Na de schaft stak de voorman, zich van geen kwaad bewust, de pruim weer in de mond om na enige ogenblikken te verzuchten: „Keesje, Keesje, wat bè-je zout.”

Terug naar het roken: de omslag duurde lang. Ik kan me nog heugen dat een dame die ik zou interviewen, me niet toestond in haar huis een sigaret op te steken. Ik wist niet wat me overkwam en vond het maar een zuurpruim, om even in de sfeer van zojuist te blijven. Naderhand gebeurde dat vaker en wie nu bij een ander in huis een paffertje opsteekt, wordt nog net niet bij kop en kont de deur uitgezet.

Zulke veranderingsprocessen verlopen tergend langzaam. Beleidsmakers weten daar alles van. Ingesleten gedrag van bevolkingsgroepen is als een mammoettanker. Je kunt wel willen bijsturen maar zult veel geduld moeten hebben voordat het vaartuig op de gewenste koers ligt.

Soms is gedrag zelfs met de politie te paard niet af te dwingen. Dat is wel gebleken met de chipknip. Waar het wel weer mee lijkt te lukken, is gezonde voeding. Maar daarover graag een andere keer.