De hospicearts en specialist ouderengeneeskunde bij Opella in Bennekom is verontrust over een handreiking van artsenorganisatie KNMG en beroepsvereniging voor zorgprofessionals V&VN. Deze ”Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen” kan volgens Van den Brink grote gevolgen hebben. Ze heeft hierover een kritisch artikel geschreven in Medisch Contact, weekblad voor artsen dat wordt uitgegeven door KNMG.

In de handreiking staat dat bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen voor mensen boven de zestig jaar niet hoeft te worden ontraden. Artsen, verpleegkundigen en verzorgenden moeten patiënten die voor deze weg kiezen goed voorbereiden en begeleiden en hen adequate hulp geven.

Van den Brink vindt zestig jaar nogal willekeurig en vreest dat de leeftijd straks misschien vijftig of veertig jaar zal zijn. Ze is beducht dat het hier gaat om een sluiproute naar iets waar wettelijke kaders voor zijn. In de helft van het aantal gevallen was er namelijk sprake van een afgewezen verzoek om euthanasie, terwijl begeleiding van bewust afzien van eten en drinken wordt gezien als een vorm van medisch handelen.

Daarvan is volgens de hospicearts echter geen sprake. „Het is heel iets anders als iemand besluit geen medicijnen meer tegen bijvoorbeeld kanker te nemen of dat iemand bewust niet meer wil eten en te drinken. Het gaat er hier om dat mensen die niet verder willen leven, uit het leven kunnen stappen, en dat wordt dan van het predikaat medisch handelen voorzien.”

Van den Brink vindt het niet eenvoudig om er in de praktijk mee om te gaan. Verplegenden kunnen besluiten patiënten te verzorgen –als de beslissing eenmaal genomen is– ze kunnen ook gewetensbezwaren kenbaar maken. De arts vindt het belangrijk dat instellingen beleid maken. Naar haar inschatting zullen reformatorische instellingen hiermee vroeger of later te maken krijgen.

Febe is een vereniging op gereformeerde grondslag van werkers in de gezondheidszorg. De studiedag in de Adventkerk trok ongeveer zeventig bezoekers en had als thema ”Weldoen in de zorg, (on)mogelijk?!”

Ds. A. Schreuder, predikant van de gereformeerde gemeente te Rijssen, ging in op de Bijbelse gegevens en de tegenwoordige maatschappij waarin de autonomie van de mens centraal staat. Hij constateerde dat de mensen steeds mondiger geworden zijn. Die mondigheid verwordt volgens hem steeds meer tot egoïsme: als ik het maar krijg. Christelijke werkers in de gezondheidszorg moeten zich volgens hem „harnassen” om hiermee om te kunnen gaan.

Naar aanleiding van een vraag over het sterven stelde hij dat reformatorische christenen naar zijn idee de artsen wel eens te lang laten doorgaan met behandelen. „Men grijpt allerlei dingen aan, terwijl men zich beter kan voorbereiden op de dood. We leven te weinig bij het besef van de eindigheid van het leven.” De predikant vindt het van belang dat verpleegkundigen met familieleden over het naderende levenseinde van hun dierbare spreken, ook om hen niet het idee te geven dat zíj hun familielid hebben laten sterven.