Als hongerige aasgieren stormden de media af op het nieuwste boek van sociologe Jolande Withuis, de biografe van Juliana. Het leek vooral te gaan over de seksuele escapades van prins-gemaal. Niet alleen Miele wist wat vrouwen willen, Bernhard wist het ook. Of dacht het te weten. Een zestienjarige logee werd door de bronstige prins tot in haar slaapkamer achtervolgd en betast. Voor wie ervan houdt is het smullen bij Withuis. Wij hebben vandaag het recht om alles te weten. Ook dat het vorstelijk huwelijk een poel van ellende was. Eerder hingen Margarita en Bernhard zelf al de vuile Oranjewas buiten. Maar wat we na Lockheed en het postuum verschenen interview met de prins nog niet wisten, weten we nu.

Wie heeft uiteindelijk belang bij al die pikante onthullingen? Het zal schrijver en uitgever geen windeieren leggen, gezien de belangstelling van de media. Bovendien gaat het om een wetenschappelijk werk, aldus de auteur gisteren in Trouw. Maar wat is wetenschap? Alles wat berust op feiten en veronderstellingen? Dan zijn Story, Weekend en Privé niet langer ordinaire roddelbladen, maar eveneens wetenschappelijke uitgaven.

Ondertussen liet de politiek ons ook nog weer neuzen in de Oranjeportemonnee. Blijkt de monarchie ons maar liefst 2,40 euro per inwoner per jaar te kosten! Zijn er dan alleen maar kosten en geen baten? Kortom: er wordt driftig gezaagd aan de poten van het Oranjehuis.

In Hoorn ontlaadde de woede zich op Jan Pieterszoon Coen. Zijn sokkel werd besmeurd met haatteksten vanwege vermeende oorlogsmisdaden op de Zuid-Molukken. In Het Parool schreef Theodor Holman vrijdag: „Moet je iemand naar de huidige maatstaven oordelen, of moet je de dingen in hun tijd zien?” Zelden ben ik het met deze columnist eens, maar ditmaal val ik hem graag bij.

En nu Luther, de man die aan de wieg stond van wat een enorme beweging zou worden. Vijfhonderd jaar later worstelen protestanten als nooit tevoren met zijn erfenis. Het beeld van hun grofgebekte, gepassioneerde held kantelde. Luther blijkt verantwoordelijk voor catastrofale Jodenvervolgingen. Al zijn verdiensten vallen daarbij weg.

Waren onze voorgeslachten blind voor de schaduwkanten van hun ”helden”? Of was het juist de invloed van christelijk denken dat geen behoefte heeft om met modder te gooien? Vermoedelijk past baggeren bij een egalitaire samenleving met een breed onbehagen.