Insiders hebben inmiddels verklapt dat gouverneur Pence van Indiana onder aan Trumps lijstje stond van kandidaten die zijn running mate zouden kunnen zijn. Inmiddels zijn veel commentatoren het erover eens dat hij in deze doorgewinterde politicus een uitstekende vicepresident heeft gevonden.

Pence (57) heeft veel bestuurlijke ervaring, iets wat Trump ten enenmale mist. Van 2001 tot 2013 was Pence lid van het Huis van Afgevaardigden en de laatste jaren diende hij de staat Indiana als gouverneur. Weliswaar stond Pence binnen zijn partij bekend als „streng in de leer”, maar desondanks klom hij op tot de derde man binnen de partijhiërarchie. Sinds 2009 was hij voorzitter van de Republikeinse conferentie van senatoren.

Algemeen wordt het daarom als een verstandige zet van Trump beschouwd om Pence voorzitter te maken van de commissie die de overgang naar een nieuwe regering moet begeleiden. Daarmee kan de toekomstige vicepresident zijn baas niet alleen wegwijs maken in politiek Washington, maar krijgt hij ook invloed op de samenstelling van de staf in het Witte Huis. Pence heeft nu al een positie waar veel van zijn voorgangers jaloers op zouden zijn geweest. Doorgaans is immers het lot van een vicepresident: in de wachtkamer zitten tot (eventueel) de president overlijdt.

Spannende vraag is wel of Trump bereid is om echt naar zijn vicepresident te luisteren. Daar is niet iedereen gerust op. Behalve dat de eigenzinnigheid van de president alom bekend is, speelt ook mee dat Pence gewend is stevig zijn mening neer te zetten en er niet voor terugdeinst zijn baas tegen te spreken. Dat bleek de afgelopen tijd al toen hij afstand nam van Trumps denigrerende opmerkingen over vrouwen.

Conflictstof

Ook naar de toekomst toe ligt er mogelijk conflictstof tussen de president en de vicepresident: de aanpak van het conflict rond Syrië, de vrijhandel, de immigratie van moslims. Pence is doorgaans gematigder en meer realistisch dan Trump. Dat kan verkeerd uitpakken. Het kan ook Trump behoeden voor debacles.

Voorlopig zien waarnemers in Pence juist een factor die een matigende invloed op de president kan hebben en daardoor een belangrijke bijdrage kan leveren aan het wegwerken van de diepe verdeeldheid.

Overigens heeft Pence zelf ook standpunten die bij progressieve groepen binnen en buiten zijn eigen partij verzet oproepen. Hij voelt zich zeer verwant aan de uiterst conservatieve Tea Party, die in 2012 een grote rol speelde in de Republikeinse verkiezings­campagne. Pence is overtuigd pro life. Tijdens zijn bestuur werd in Indiana abortus vanwege een handicap van het ongeboren kind verboden. Ook het geslacht van de aanstaande boreling mag geen reden voor afbreking van de zwangerschap zijn. Dat in Indiana een geaborteerde vrucht als mens moet worden behandeld, blijkt ook uit de wettelijke bepaling dat de geaborteerde foetus begraven of gecremeerd moet worden. Ook daaronder staat de handtekening van Pence.

In de tijd dat hij lid van het Congres was, bepleitte hij dat in het onderwijs ook het creationisme wordt onderwezen. „De Bijbel leert ons dat God de mens schiep naar Zijn beeld, man en vrouw schiep Hij hen. Meneer, de voorzitter, dat geloof ik.”

Moraal

Pence is voor het recht op wapenbezit en tegen het homohuwelijk. In maart 2015 tekende hij een wet waardoor in Indiana ondernemers homoseksuele paren of organisaties als klant kunnen weigeren als ze daar om het geweten bezwaar tegen hebben. Na protesten moest hij de wet aanpassen, maar hij nam geen afstand van de grond­gedachte. President Obama vond vorig jaar in de houding van Pence aanleiding om hem op de hak te nemen. Tijdens een bijeenkomst waar veel journalisten waren, zei hij: „Joe Biden (vice­president, WBK) en ik zijn zo close met elkaar dat we in Indiana geen taart kunnen kopen.”

Vanaf de jaren dat hij lid van het Congres was, heeft Pence zich verzet tegen de heersende opvattingen over de seksuele moraal. Hij had bijvoorbeeld sterke bezwaren tegen de seksuele­voorlichtingspraktijk op scholen. „Daar wordt geleerd dat zo ongeveer alles mag, als je maar zorgt dat het veilig gebeurt. Maar jezelf beheersen en wachten tot het huwelijk is kennelijk geen optie.”

Christen

Vanwege zijn uitgesproken standpunten over het behoud van christelijke waarden is Pence voor evangelicals „hun man.” Dat was voor hen een voorname reden om –ondanks bezwaren tegen de soms liederlijke levensstijl van Trump– hun stem te geven aan de Republikeinen.

Pence voelt zich ook nadrukkelijk met de evangelicals verbonden. Van huis uit is hij rooms katholiek, maar in zijn studententijd stapte hij over naar een pinkstergemeente, The Grace Evangelical Church. Hij schaamt zich er niet voor dat hij dagelijks Bijbelleest en drie keer per dag de tijd neemt voor persoonlijk gebed. Hij zegt vaak: „Ik ben christen, conservatief en Republikein. In die volgorde”, of: „Ik ben een born­again christen, een evangelical die katholiek wil zijn.”

Alle achtergronden over de Amerikaanse presidentsverkiezingen leest u in het thema Strijd om het Witte Huis.